Automatisering bij Hansa Luftbild, Münster
F. S. Kröll
Van de werkzaamheden, die bij de H.L.B. voor
Duitse en Nederlandse opdrachtgevers uitgevoerd
worden maakt het vervaardigen van kaarten op
relatief grote schaal (1:500 t/m 1:5.000) een om
vangrijk deel uit.
Meestal wordt daarbij de kaartering van de gehele
topografie, van het straatmeubilair en hoogte
informatie, eventueel ook het inpassen van de kadas
trale grenzen in de gekaarteerde topografie, geëist.
Dikwijls zijn niet alleen analoge kaarteringen nodig,
maar ook numerieke gegevens voor aerotriangulatie,
voor de coördinatenbepaling, voor de meting van
digitale modellen van het terrein en voor dwars- en
langsprofielen, en als basis voor het berekenen van
oppervlakten en inhoud. Voor de laatstgenoemde
werkzaamheden wordt digitale registratie van meet
gegevens van geïsoleerde punten al jaren toegepast.
Door de snelle uitbreiding van computers en auto
matisch gestuurde tekenapparaten veranderen ook
de eisen van onze opdrachtgevers. In toenemende
mate heeft men fotogrammetrisch verkregen digi
tale topografische informaties nodig, die optimaal
voor de verdere elektronische verwerking geregis
treerd zijn.
In de praktijk van Hansa Luftbild bestaat een veel
voud van onderling verschillende karteerwerkzaam-
heden met van elkaar afwijkende specificaties, niet
alleen betreffende de inhoud en omvang, maar ook
de symbolisatie van de details. Deze kunnen alleen
gerealiseerd worden met een zo flexibel en univer
seel mogelijk te gebruiken systeem, waarvan alle
onderdelen een eenheid vormen, d.w.z. gereed
schappen voor de meting en de mutatie van de ge
gevens en die voor de verdere verwerking moeten
onderling en met de daarvoor geschikte en nood
zakelijke programma's op elkaar afgestemd zijn.
Bovendien moeten alle gegevens zo omgevormd
kunnen worden, dat een verdere verwerking bij de
opdrachtgever met verschillende reken- en teken-
apparatuur mogelijk is.
Onze werkwijze omvat 3 hoofdfasen (deze zijn on
afhankelijk, maar elke fase werkt ,,on line" met een
computer):
- het verzamelen van gegevens (zie fig. 1 en 2)
- de correctie en de mutatie daarvan (zie fig. 3)
- het automatische kaarteren of het verder verwer
ken van bovengenoemde gegevens
Bij het verzamelen van de gegevens worden geen
bevelen voor een tekentafel geregistreerd, maar co-
ordinaten en codes om de topografische details, die
behoren bij de posities te definiëren. Dit geeft de
geëiste mogelijkheid om later gegevens voor speciale
doeleinden te kunnen selecteren, een variabele sym
bolisering toe te passen en om verschillende teken
tafels te kunnen gebruiken.
Het gebruik van een computer voor het verzamelen
van gegevens heeft aanzienlijke voordelen ten op
zichte van de toepassing van conventionele regis-
tratieapparatuur. Door geschikt programmeren
ondersteunt de computer door verschillende con
troles het werk van de operateur. Daarbij vindt
door de computer tijdens het verzamelen van de
Fig. I.
Het verzamelen van gegevens met
de Gradicon „online" met een com
puter.
138
ngt 75
