De beschouwing van het levende karakter van
terreindetails en grensscheidingen, van meet- en
rekenresultaten, en daarmee van ruis en betrouw
baarheid als kwalitatieve omkleding van coördi
naten als zielloze getallen, lijkt vandaag aan de dag
een micro-probleem vergeleken met de enorme taak
die de geodeet wacht om te kunnen voldoen aan de
vraag naar snellere informatieverstrekking omtrent
administratieve kwesties de grond betreffend. Men
denke hierbij aan rechten op en gebruik van de
grond, aan leidingen in en boven de grond, aan
plannen tot wijziging of behoud van parcellering
van de grond; de informatie nuttig voor bestuur
lijke activiteiten en noodzakelijk voor bescherming
van rechthebbenden. Alle kwesties hebben gemeen
dat herkenbaarheid zonder plaatsbepaling uitge
sloten is. De verlangde snelheid komt voort uit de
steeds meer ingrijpende wijzigingen van het opper
vlaktepatroon van de aarde, in uitvoering of voor
zien, en wel op een dusdanige schaal dat alleen rede
lijk ver geautomatiseerde systemen (hier vastgoed
systemen genoemd) overzicht kunnen geven van alle
aangeraakte details [2].
Theorievorming op dit gebied is schaars, de invloed
van menselijke handelingen overwegend, de ge
gevens massaal, met ordening door de computer.
Hier ligt een enorme uitdaging voor de meer admini
stratief gerichte geodeet een stelsel op te bouwen
met erkenning en beheersing van menselijk-admini-
stratieve ruis en controle op fouten, zoals dit de
technische geodeet op zijn gebied in zo vergaande
mate gelukt is. Doelstelling en voorzichtige twijfels
zullen gemeenschappelijk moeten zijn.
Hier sluit een ander interessegebied op aan, het aan-
rakingsvlak van de geodesie met planologische
maatregelen [2]. Het stoelt op de langjarige ervaring
met de ruilverkaveling met zijn problemen van
waardebepaling en zijn lokale wensen van recht
hebbenden naast wensen uit regionale of nationale
omgeving. Een voorbeeld van gerichte verandering,
van invloed van en op de mens, van interpretatie
van doelstellingen en gegeven juridische en tech
nische randvoorwaarden, met geautomatiseerde
toedelingsprocedures mede gerealiseerd door onder
zoek in de afdeling der geodesie. Het geeft de moge
lijkheid de geodeet een taak te laten vervullen bij
land- en stadinrichting, bij herverkaveling, of zo
men wil, bij de uitvoeringsplanologie. Wellicht kan
de hier dwingende noodzaak tot analyse van doel
stelling en waardebepaling, tot ordening van handel
wijzen, ten voorbeeld strekken aan andere vakge
bieden van de geodesie.
Bij verkavelingsmethodieken moet de geodeet na
tuur en de mens in zijn landschap als essentieel
ervaren. Hiervoor wel eens benijd door zijn meer
technisch-mathematisch ingestelde collega, die zijn
analyses te velde grotendeels door de computer
overgenomen ziet. In zekere zin wordt een brug ge
slagen door meting vanuit vliegtuigen, waar niet
alleen in de fotogrammetrie reeksen luchtfoto's in
stereoparen gerangschikt ruimtelijke deelmodellen
leveren die door overlapping tot constructie van
ruimtelijke netwerken leiden, maar waar tevens
door toepassing van velerlei fysische technieken en
interpretatiemethoden een momentaan beeld ge
geven kan worden van bodemgesteldheid en
-gebruik, van gewas en begroeiing en van ander
gebeuren door natuur en mens. Dit maakt deze
methode uitermate geschikt voor grote verkavelings
projecten en voor ontginningsprojecten in ontwikke
lingslanden, dit ter vervanging van terrestrische
kleinmazige netwerken en opname van terrein
details.
Bezwaren kunnen zijn de klimatologische afhanke
lijkheid en de iets sterkere netwerkruis door invloe
den van netwerkconstructie en velerlei fysische fac
toren. Voor vele doeleinden is dit geen bezwaar,
wel zal afstelling op de objectruis met kritisch oog
moeten geschieden. Betrekkelijke stijfheid van de
netwerkconstructie maakt soepele inpassing moge
lijk op niet echt ruimtelijk gedefinieerde rand-
gegevens, zoals puntcoördinaten in kaartvlak of op
ellipsoïde, aangevuld met hoogtegegevens uit water
passing. Dit maakt echter een eenduidige omschrij
ving van de resulterende netwerkruis niet eenvoudig,
evenmin als het gericht opsporen van fouten.
Hier zowel als eerder worden vraagtekens geplaatst
bij bestaande werkwijzen, hoewel de praktijk geen
storing lijkt te ondervinden. Inderdaad blijkt her
berekening van metingen met een theoretisch meer
aanvaardbaar rekenmodel soms tot relatief kleine
ngt 76
23
