e. De g.i. moet de resultaten van doppler-satelliet-
plaatsbepalingsystemen en traagheidsnavigatie
systemen kwalitatief kunnen beoordelen.
Met name in de laatste 10 jaar heeft een aanzienlijk
deel van de exploratie naar - en produktie van -
koolwaterstoffen plaatsgevonden op zee. Deze bui-
tengaatse activiteiten hebben een aantal nieuwe as
pecten geïntroduceerd.
a. Elektronische plaatsbepaling. Een groot aantal
nieuwe systemen, vaak steunend op nieuwe fy
sische principes, is op de markt gekomen en het
aantal breidt zich nog voortdurend uit. Kennis
van deze systemen met hun respectieve mogelijk
heden en beperkingen is essentieel.
b. Naast bovengenoemde (radio) plaatsbepalings
methoden komen er systemen op de markt welke
op andere fysische principes berusten. Gedoeld
wordt op het gebruik van gyrokompassen, traag-
heidsnavigatie-apparatuur, doppler sonar en elek
tromagnetische snelheidslog's welke vaak met
satellietplaatsbepaling worden geconbineerd tot
een geintegreerd plaatsbepalingssysteem.
c. Akoestische plaatsbepaling. Kennis van de fy
sische eigenschappen van akoestische signalen in
water is belangrijk voor het beoordelen van de
waarde van deze systemen voor plaatsbepalings
doeleinden. Het toenemend gebruik van minia-
tuur-duikboten voor het opnemen van de topo
grafie van de zeebodem verhoogt het belang van
deze methode.
d. Het bepalen van de waterdiepte en van de diepte
van een onderzeeboot of van een al dan niet op
afstand bestuurde „vis", behoort ook tot het
terrein van de g.i. Hij zal bovendien akoestische
methoden en methoden waarbij de hydrosta
tische druk gemeten wordt, tegen elkaar moeten
afwegen.
a. Uitbesteding en toezicht op de uitvoer van foto-
grammetrische opnamen behoren tot de taken
van de g.i., ook indien de opname voor foto-
geologische doeleinden geschiedt.
b. Paspuntsbepaling, nauwkeurigheidseisen en toe-
ngt 76
zicht op het later volgende karteringswerk dat
wordt uitbesteed aan gespecialiseerde firma's,
c. Gebruik van alternatieven, zoals Side-Looking
Airborn Radar, voor geologische doeleinden
met hun beperkende eigenschappen.
a. Vooral voor de plaatsbepaling ten behoeve van
seismisch onderzoek op zee worden per jaar vele
tienduizenden posities bepaald. Verwerking, op
slag en hernieuwde uitvoer van gegevens, hetzij
als coördinatenlijsten of als kaarten op verschil
lende schaal en kaartprojecties is een belangrijk
onderdeel van het werk van de g.i.
b. Afhankelijk van de grootte van de lokale maat
schappij zal de capaciteit en het type van de com
puter wisselen. Herprogrammering of aanpas
sing van bestaande programma's is daarom vaak
nodig.
c. Toenemend gebruik van data management sys
temen vereist inzicht in de werkwijze hiervan.
De kaart is vaak een belangrijke wijze van uit
voer van de gegevens in een dergelijke data bank.
Toenemende digitale opslag van kustlijnen en
van andere topografische details vereisen de aan
dacht van de g.i.
Als belangrijk kenmerk van het werk van een g.i.
bij een oliemaatschappij kan worden gesteld dat hij
geconfronteerd zal worden met het directe prak
tische gebruik van de resultaten van zijn werk. Daar
veel van het werk geschiedt op verzoek van deze ge
bruiker is het de taak van de g.i. om de behoeften
van deze gebruiker in nauwkeurigheidseisen en
meetmethoden te „vertalen".
Dit vereist een basiskennis van deze diensten-
vragende disciplines om tot een vruchtbaar overleg
te komen.
De meest belangrijke zijn:
1. geofysica, omvattende, naast seismiek (de be
langrijkste) ook de gravimetrie en (aero)magne-
tometrie;
2. civiele technieken. Voorbeelden zijn bouw van
opslagtanks, pijpleidingenaanleg, zowel op
land als in zee, grondonderzoek, plaatsing en
2. PLAATSBEPALING OP ZEE
3. FOTOGRAMMETRIE EN REMOTE SENSING
4. INFORMATIEVERWERKING
5. CONTACTEN MET ANDERE DISCIPLINES
151
