Beheersplan
Het kernbegrip uil de ontwerp-beschikking is het beheersplan.
Hierin zijn de uitgangspunten en de procedures leidend tot
de vaststelling van normen en maatstaven vervat. Het be
heersplan wordt per beheersgebied opgemaakt en omvat een
beschrijving van de doeleinden van natuur- en landschaps
beheer die in het kader van een agrarische bedrijfsvoering in
het beheersgebied worden nagestreefd. Voorts omvat het alle
relevante gegevens om de „beheersbedrijfsuitoefening" en de
„gebruikelijke bedrijfsuitoefening" met elkaar te vergelijken
om door middel van deze vergelijking tot normen en maat
staven voor het vaststellen van vergoedingen te komen. Er
wordt voorzien in een vergelijkingsgebied voor de vast
stelling van de gebruikelijke bedrijfsuitoefening en in perio
dieke ijking van normen en maatstaven.
De vergelijking tussen de „beheersbedrijfsuitoefening" en
de „gebruikelijke bedrijfsuitoefening" zal resulteren in op
brengsten- en kostenverschillen. Een apart probleem vormen
de vaste kosten. Vaste kosten zijn voor een belangrijk deel
ook wel aanpasbaar, doch de tijd waarin is afhankelijk van
de resterende economische levensduur van de betreffende
kapitaalgoederen als gebouwen, machines en voorts van
verdere mogelijkheden tot aanpassing (bijvoorbeeld het bij
kopen van grond).
Vandaar dat de ontwerp-beschikking voor de aanpasbare
vaste kosten voorziet in een stelsel van aanpassingsvergoe
dingen. Het is overigens wenselijk dat het proces van aan
passing door areaalvergroting zoveel mogelijk wordt be
vorderd. In de beheersvergoeding zelf behoren slechts struc
turele verschillen voortvloeiende uit de opbrengsten- en
kostenverschillen lussen „beheersbedrijfsuitoefening" en
„gebruikelijke bedrijfsuitoefening" thuis. De kwalifikatie
structureel wil overigens niet suggereren, dat ze in de tijd niet
aan ontwikkelingen onderhevig kunnen zijn.
Juist met het oogmerk, de geconstateerde verschillen perio
diek op een hun realiteitsgehalte te kunnen toetsen, vindt
minimaal eens in de zes jaren een toe,sing plaats van de uit
gangspunten van de „beheersbedrijfsuitoefening" en de „ge
bruikelijke bedrijfsuitoefening" aan de feitelijke ontwikke
lingen in het beheersgebied en de rest van de regio (verge
lijkingsgebied). Zonodig worden de uitgangspunten op basis
daarvan herijkt en de grondslagen (normen en maatstaven)
bijgesteld. Ook het gewenste beheer kan aan ontwikkeling
in inzichten lichter of zwaarder worden; overigens vindt
jaarlijks bijstelling plaats op basis van loon- en prijsontwikke
lingen.
Met de uitvoering van de beschikking Beheersovereenkom
sten zal de Stichting Beheer Landbouwgronden (S.B.L.)
worden belast.
Ontwerp-beheersplan
Een adviescommissie zal worden belast met het opstellen
van een ontwerp-beheersplan. Deze commissies worden per
provincie samengesteld uit de bestaande adviescommissies
van de S.B.L., waarin ondermeer vertegenwoordigd het pro
vinciaal bestuur en de landbouworganisaties. Ook de Consu
lent voor het Natuurbehoud van het Staatsbosbeheer heeft
zitting in de commissie. Dit ontwerp-plan wordt voor een
ieder een maand ter inzage gelegd. Nadien kunnen binnen
14 dagen opmerkingen schriftelijk bij de adviescommissie
worden ingediend. Hierna worden zij samen met het ontwerp
in handen van de S.B.L. gesteld. Vervolgens stelt het S.B.L.-
bestuur het beheersplan vast.
De beheersvergoeding
De beheersvergoeding richt zich op effecten van de over
schakeling op beheerslandbouw. Deze vergoeding zal wor
den vastgesteld aan de hand van verschillen tussen het pro-
duktieniveau binnen het beheersgebied en daarbuiten in de
regio.
De aanpassingsvergoeding
De aanpassingsvergoeding richt zich op de structurele aan
passing van landbouwbedrijven, noodzakelijk als gevolg van
beheersovereenkomsten
Verpachtersvergoeding
De verpachtersvergoeding kan worden toegekend aan een
verpachter die samen met zijn pachter een beheersovereen
komst is aangegaan.
Hoe berekend?
De beloning van de beheersfunctie zal zodanig zijn, dat het
inkomensperspectief voor een boer niet verschilt, of hij nu
„produceert" of „beheert". De S.B.L. zal jaarlijks de beheers
vergoeding vaststellen op basis van het aantal hectaren, waar
op de overeenkomst betrekking heeft. Voorzover de vergoe
ding betrekking heeft op produkten, stelt het bestuur de
vergoeding vast op basis van het voortschrijdend gemiddelde
van de marktprijs voor het produkt in de aan de vaststelling
voorafgaande vijf oogstjaren. Voorzover dit niet mogelijk is,
zullen de genormeerde produktiekosten, zoals het Landbouw
Economisch Instituut [L.E.I.] die voor het voorgaande jaar
heeft berekend, als basis voor de vergoeding dienen. Diverse
vaste kosten kunnen een rol spelen bij de vaststelling van de
vergoeding; ook de extra-uren arbeid worden vergoed.
Categorieën
Er kunnen twee soorten beheersovereenkomsten worden
onderscheiden, die met betrekking tot reservaten en die voor
andere beheersgebieden;
- voor reservaten wordt uiteindelijke verwerving van de
gronden door de rijksoverheid nagestreefd.
Het verstrekken van beheersvergoedingen is voor deze
gebieden slechts een overgangsmaatregel voor hen, die
bijvoorbeeld in verband met hun leeftijd nog een aantal
jaren willen voortboeren;
- Voor de andere beheersgebieden wordt alleen beheer, en
dus geen verwerving, nagestreefd.
Ten behoeve van de instandhouding van het beheer is het
noodzakelijk dat bij overdracht van de grond aan een
landbouwer wordt verkocht die het beheer wil voort
zetten. Voor het geval er geen koper is, is de S.B.L.
bereid de betreffende grond aan te kopen en vervolgens
een nieuwe eigenaar en/of gebruiker te zoeken, die bereid
is, het beheer voort te zetten. Waar de S.B.L. gebonden is
grond te kopen, zal de aankoop tegen taxatiewaarde plaats
hebben op basis van de prijsontwikkeling in het vergelij
kingsgebied.
Geschillen
Geschillen uit beheersovereenkomsten zullen in een provin
ciale geschillencommissie worden behandeld, die bindend
advies uitbrengt.
Ontwerp-beschikking onderhoudsovereenkomsten
landschapselementen
Staatssecretaris W. Meijer (CRM) heeft nu aan het Land
bouwschap de ontwerpbeschikking onderhoudsovereenkom
sten landschapselementen aangeboden.
In de „Nota betreffende de relatie tussen landbouw en natuur-
en landschapsbehoud" (Relatienota) wordt gesproken over
twee typen van beheersovereenkomsten, te weten de „onder-
houdsovereenkomst" en de overeenkomst die in een „beheer
dersinkomen" voorziet.
Onderhoudsovereenkomsten landschapselementen zijn ge
wone overeenkomsten naar burgerlijk recht, waarbij een ge-
bruiksgerechtigde van gronden zich jegens de Staat verplicht
tot het onderhouden en tegen een geldelijke vergoeding in
standhouden van landschapselementen.
ngt 77
77
