>v!*» isi'S
k n &y.4i
'"*7
kèiü
L„(.w
<sm.)s
4741.51
uef 74-,7«rr~
'il'-Ü
(Ji?
- de door gauss en weber uitgevonden elektro
magnetische telegraaf (1833);
- oorkonden van gauss' uitroeping tot ereburger
van de steden Brunswijk en Göttingen (1849);
- schetskaart van een mogelijk europees driehoeks-
net.
Ongetwijfeld heeft deze tentoonstelling aan de vele
geïnteresseerden een uitstekende indruk gegeven van
het leven en werken van deze grote geleerde.
Op de derde dag van de GAUSS-herdenking vond,
tijdens een plechtige academische zitting in het
Auditorium Maximum van de TU, de uitreiking
plaats van drie Gauss-erepenningen en de toeken
ning van vier prijzen.
Deze feestelijke zitting werd bijgewoond door
±800 genodigden uit wetenschappelijke, politieke,
bestuurlijke, rechterlijke en kerkelijke kringen. Ver
meldenswaard is dat ook de Prins van Hannover,
benevens een aantal rechtstreekse afstammelingen
van gauss aanwezig waren. Er werd een schriftelijke
begroeting voorgelezen van de Bondspresident.
De drie erepenningen met oorkonden werden ver-
volgens - na voorlezing van een uitgebreide levens
beschrijving met belichting van hun wetenschappe
lijk werk - uitgereikt aan
- de wiskundige Prof. L. Tóth, Budapest,
- de geodeet Prof. H. Moritz, Graz,
- de fysicus Prof. W. Elsasser, Baltimore/U.S.A.
Onmiddellijk hierna werd een viertal prijzen, elk ge
doteerd met een bedrag van 2500 DM, „zur Wür-
digung, Anerkennung und Anreizung" verleend aan
vijf jonge doctores die de laatste jaren aan de TU
waren gepromoveerd.
In aansluiting aan de academische zitting had in de
naar gauss genoemde feestzaal van het „Altstadt-
rathaus" een receptie plaats, gegeven door het
stadsbestuur van Brunswijk. Het moet gezegd wor
den dat de duitse gastvrijheid hierbij op zeer loffe
lijke wijze werd gedemonstreerd.
De na afloop van de herdenking gehouden excursie
naar Göttingen kan schrijver dezes u niet verslaan.
Hij heeft daaraan niet deelgenomen, aangezien hij
reeds in vroeger jaren een bezoek aan die stad -
inclusief universiteit, sterrewacht en grafmonument
van gauss - heeft gebracht.
Het is de oprechte mening van de auteur dat de
organisatoren met deze feestelijke herdenking veel
eer hebben ingelegd, niet alleen bij hun gasten,
doch ook t.a.v. de nagedachtenis van de grote ge
leerde gauss, de princeps mathematicorum.
ngt 77
>Srv 'f»y- Ay ?fl
jk&SJb&TL
3 U-AJAl
I5£». 14.
A-4 I.48.U.J
5 43.54 V
i,£»4«XJ
9,>74914
5~»7SJ^4
4«i387»
i1'V^79
VTpïi -
?£ih7j -•
'+■>449
u-3-^7
!3<.l4.38
4^14.^1
Sl.sJlJ
\OCy?fc)
ii«.Vf»)
I77.5J.U'
l9s.4Y.4f
hC-ih-m
f|.58.95
4)-"-7
QtU*.
7+.«.7J
19, u.i6
1+3.7.48
7,^4050 ^90(5! <i,.-5J
JV4£i?
*7MM
1,C«lf£ 1I33» [lj£V-f>
5s4»'i5 i!)»» isimt
I *±±7*4 +.VJS4 i >U-I7<r
7,94iui ^*4> 1,S4U
7:
I llkuJi
74-T.;J
43-1-5Ü
k^47S0
liriyf
.47*44*
M?
<4
jTilt1
■*t-*l ULu.li ^irlia\ V«M«7
p- '•H»
I Jdi
»-44-5Sr 74.19.17
<*■'4.}?
45.93. 538
34 Jl ID
UjsSB
73337?
337433
53714
foXftf
74 9if>f -
17014V
3474J4
413JVI
K73fpt.ii4,j
- 74,7-1^4,7
.*<7)7, >*15,;
H<.I+3S
40-1.44
3S-1-4J
É04DJO
'yii
344814
808)33
FCrtuzikHt,
Of.).//
36.1a.)
_l/6. 14J1
'44.3456
bo.14.50
Êo+Ojsl
J li 711
*S|8 34S,l
V«'J4 7
'Mi'iinjo,
>88481
084400
ti'JSt
IfftSl -
*5673?
3<!sa
f%4 ith i*+2flj ta diljjf
f'i»*| on tSdlfo
is »yr^
•ftWi
«SfriA-S
77t* 4^*,*
xv L^wv^i
3 ry^ 73^2 2413,6
/*r
LM-/'
y
.'1^4
itf.VhlS
lltf.2f.40
u+cw
Sliijlb
I7j7\
fOS7 7V
■jf>>cs -j;
•ffftV -
in*,
7-IW
- 1 «.«5
Si
2^43
,7.^.21
f^.1401
1 a».».**
Gj^OSO
jpllft
/9527b
74/M'>
YsSlb^M
5t\o M
jfcgfcatf
"4M27A
•*43AJ«*i;Jfc."
>.•- J
OJ.Ï;
•y^7
^Jtn75*f
rsi/6-^7
4£>.Uf. lb fa.U.il
<L. f4-vt
64-4^/0
T5
.'J.4b.3f 1«.A7.24
Q).S5.U
6a 4 cio
n£iiz
<«;4 6^.7
7o*'7
ö^bsV"
1»4iK
H it»^45
M4 9H
I
bCsoiS
73 3+7*
rmyi
'jïo^t
r-3fr>?
5É7.T33
7f5^b
ty0,itfbjH\ i
rujtr^/
Ml}j Lj&ft.r*?,
6.
-réti,71-7(71,2
"3.7- ^f4ii
+£i.7,o m/7i3
Fig. 3. Facsimile van de berekening uit voorwaartse richtingen
van de voorlopige coördinaten van twaalf torens in en
rond Brunswijk.
Noten
1 Vorst der Wiskundigen'.
2 Dit probleem is identiek met dat van de planimetrische con
structie van een regelmatige «-hoek.
3 In zijn dissertatie levert gauss het bewijs voor de zogenaam
de grondstelling der algebra, welke uitdrukt dat elke «-de
graads polynoom met complexe coëfficiënten kan worden
ontbonden in complexe, lineaire factoren.
4 .Theorie over de beweging der hemellichamen', Hamburg,
1809 (latijnse tekst).
5 .Algemene onderzoekingen omtrent gekromde oppervlak
ken', Göttingen, 1827 (latijnse tekst).
6 Dit theorema brengt tot uitdrukking dat de kromtemaat in
elk punt van een oppervlak invariant is tegen verbuiging van
dat oppervlak. Deze fundamentele stelling is later door
riemann (1854) uitgebreid tot meerdimensionale opper
vlakken en ruimten. Zonder deze studie van gauss zou de
algemene relativiteitstheorie van einstein (1916) wellicht
niet tot ontwikkeling zijn gekomen.
7 Een bewerking van deze rede is, samen met uittreksels uit
de wetenschappelijke voordrachten en vele belangwekkende
artikelen, gepubliceerd in „Festschrift zum 200. Geburtstag
von C. F. Gauss", ±300 blz., Verlag Erich Goltze K.G. te
Göttingen, juli 1977 (in druk), prijs 48 DM.
140
