„Laserafstandmetingen naar kunstmatige
aardsatellieten(Poelstra en Vermaat)
Er worden vanaf het observatorium te Kootwijk af
standen gemeten naar satellietposities in de ruimte
door meting van de looptijd tussen het uitzenden
van zeer korte lichtpulsen (pulslengte ~4xl0~9
seconde) naar een (speciale) satelliet en het terug
ontvangen daarvan. Herhaling en samenwerking
met andere stations moet het mogelijk maken geo
metrische netwerken te bepalen met zeer hoge
relatieve precisie 1107 of beter). Ook levert dit
soort waarnemingen informatie overo.a. het zwaarte-
krachtsveld en de vorm van het zee-oppervlak.
Mogelijke toepassingen hiervan moeten worden ge
zocht binnen gebieden als geofysica, ruimtevaart en
satellietnavigatie.
B. Zeegeodesie
Op dit vakgebied waren 5 posters op de weten-
schapsmarkt aanwezig, handelende over radio
plaatsbepaling, fotografie van golven en diepteme
tingen op zee.
Invloed ondergrond op radioplaat sbepaling'"
(De Munck)
Het principe van radioplaatsbepaling berust op het
meten van looptijden van radiogolven, welke m.b.v.
de voortplantingssnelheid v naar afstanden worden
herleid. Op of nabij het aardoppervlak is deze v niet
constant en is de voortplanting niet rechtlijnig. Bij
radioplaatsbepaling met Hi-Fix en Sea-Fix (1-3
MHz) hebben vooral de permittiviteit e en het gelei
dingsvermogen a van de bodem een grote invloed
op v.
Deze grootheden zijn voor zeewater voldoende be
kend maar bij propagatiepaden over land is het ge
wenst v te corrigeren. Het meten van e en a is mogelijk
m.b.v. een zgn. „wave-tilt-meter", bestaande uit een
draaibare dipoolantenne met vertikale rand. Het
principe berust op het feit dat een golffront door
absorbtie van energie voorover gaat hellen als het
over een bodem met slechte elektrische eigenschap
pen loopt.
Uit een aantal metingen is een duidelijke relatie ge
bleken tussen v en de bodemgesteldheid, zoals weer-
124
gegeven op de bodemkaart. Het is dan ook niet on
denkbaar dat correcties aan v uit de bodemkaart
kunnen worden berekend, zodat geen ijkmetingen
nodig zijn. Een onderzoek hiernaar is wel nood
zakelijk.
„Het gebruik van kleurschifting van de atmosfeer
(De Munck)
Afstandsmeting met 2 optische golflengten blijkt
onder normale omstandigheden door de invloed van
de waterdamp niet beter mogelijk te zijn dan op
0,1 mm/km nauwkeurig. Door toevoeging van
radiogolven als 3e golflengte komt men een factor
10 verder in nauwkeurigheid (bepaald door variaties
van de C02 in de lucht).
Vertikale hoekmeting in normale omstandigheden
blijkt in nauwkeurigheid begrensd te worden door
de onbekende gradiënt van de vochtigheid tot
0,05 boogsec/km.
Het toevoegen van een 3e golflengte om de nauw
keurigheid te verhogen is hier niet mogelijk omdat
met radiogolven, welke als enige toegevoegde golf
lengte effectief is, niet nauwkeurig hoekmeting kan
worden verricht.
„Stereogolffotografie" (Polderman)
Kennis van golven is van belang voor de kustverde
diging, toegankelijkheid van havens, gedrag van
schepen in een golfveld enz.
Golfmetingen kunnen worden verricht met b.v.
golfpalen of golfboeien, deze leveren hoogte-infor
matie in de tijd.
De richting van een golf is echter van minstens zo
veel belang. Met behulp van b.v. radar of fotografie
is het mogelijk ook richtingsinformatie van een golf
veld in te winnen.
De Meetkundige Dienst van de Rijkswaterstaat
heeft in samenwerking met de T.H. Delft afd.
Civiele Techniek en de Centraal Electronische afde
ling een systeem ontwikkeld, waarmee het mogelijk
is, vanuit twee helicopters synchroon stereofoto's te
maken.
Op de posterpresentatie werden de specifieke moei
lijkheden en mogelijkheden, die deze vorm van
fotogrammetrie voor het golfonderzoek biedt, toe
gelicht.
ngt 77
