Inpassen door vereffenen(Buiten) Deze poster behandelde het probleem van inpassen van een bestaand puntenveld aan een nieuw gemeten grondslag. In wezen het omgekeerde probleem van wat normaal in de landmeetkunde voorkomt. Oor zaken hiervan zijn o.a. de schaalvergroting van meetkundige grondslagen die tegenwoordig worden gemeten en de hoge precisie daarvan t.o.v. de be staande punten door de verbetering van meet apparatuur. Wezenlijke theoretische verschillen in de techniek van vereffenen met de in voorgaande poster behandelde theorieën konden niet worden ontdekt. In het onderzoek werd voor alle bestaande punten een kunstmatige variantiematrix afgeleid, waarop vervolgens een S-transformatie volgens Prof. Baar- da werd uitgevoerd. De resulterende variantiematrix levert vervolgens in het vereffeningsmodel de „verdeelsleutel" voor de vereffening van de sluittermen tussen beide punten- veiden. Omdat vooral in het buitenland het begrip collocatie meer en meer veld wint, werd het onderzoek voort gezet met het treffen van een vergelijking tussen de eigen bovengenoemde inpassingsmethode en een in passing die ontwikkeld kan worden uit de collocatie gedachte. Alhoewel de uitgangspunten essentieel verschillend zijn (ondermeer wel of geen rekenbasis), blijken de resultaten bij inpassing aanwijzing te geven van een overeenstemming van beide denkwijzen. Tijdens het onderzoek werden enkele belangrijke eigenschappen van de collocatieformules gevonden. D. Landmeetkunde Onder deze categorie waren enkele posters van zeer uiteenlopende aard ondergebracht: - plaatsbepaling m.b.v. het doppler-effekt - het gebruik van de gyrotheodoliet; - onderzoek naar een aligneermethode. „Doppler-satelliet en-plaatsbepaling" (Richardus, Husti, Sluiter) De plaatsbepaling met behulp van metingen van het doppler-effekt wordt steeds belangrijker. De nauw keurigheid is afhankelijk van het aantal doorgangen van de satellieten van het Navy Navigation Satellite System (6 in aantal). Na 50 doorgangen kan de standaarddeviatie van de coördinaten van een enkele puntsbepaling geschat worden op 1-3 meter. Voor een relatieve bepaling van 2 punten (afstand) wordt de standaarddeviatie geschat op 0,25-1 meter. Toepassingen in de geodesie zijn o.a.: - Doppler 0e orde „globaal" referentie netwerk. - Puntsbepaling meetkundige grondslag le en 2e orde. - Bepaling van vervorming in netten. - Fotogrammetrische paspunten. - Positiebepaling bij boringen e.d. In Nederland is door de Rijkscommissie voor Geodesie in 1976 een werkgroep opgericht om de activiteiten en belangstelling in Nederland te bun delen. Er wordt deel genomen aan enkele Europese en Duits-Oostenrijkse simultane waarnemingscam pagnes, die ten doel hebben de verschuivingen tussen de verschillende nationale coördinatensyste men in Europa te bepalen. „Gyrotheodoliet" (Van Gijsen) De poster over de gyrotheodoliet betrof een onder zoek naar de mogelijkheden van het gebruik van deze theodoliet voor normaal landmeetkundig werk, zoals polygonering. De belangrijkste onderzoek- punten waren de precisie van het instrument (ca. 5 mgr.) en de snelheid van meten. De gyrotheodoliet is vooral in de mijnmeetkunde veel gebruikt maar ook in de landmeetkunde kan het gebruik bepaalde voordelen bieden: 1. De voortplanting van de varianties is sym pathieker. 2. Refraktie-invloeden planten zich niet voort. 3. Bij o.a. centreringen zijn geen verre richtingen nodig. 4. Extra korte zijden geven geen problemen (circuitnetten in heuvelachtig bosgebied). Een nadeel is dat de betrouwbaarheid van het in strument niet groot is. Bij het onderzoek naar de precisie zijn aan het in strument zelf (waarvan er helaas slechts één be schikbaar was) verschillende voorzieningen aange bracht om de nauwkeurigheid te verhogen. Ander- 126 ngt 77

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

Nederlands Geodetisch Tijdschrift (NGT) | 1977 | | pagina 6