zijds werd getracht een meetmethode te vinden die
betere resultaten gaf, o.a. door series van 11 waar
nemingen te doen i.p.v. de normale enkele waar
neming in diezelfde tijd.
Aligneennethode met hoge precisie (Richardus)
Het is algemeen bekend dat het uitlijnen van drie of
meer punten tot op een afstand van ±30 meter,
zoals het uitlijnen van grote machines voor in
dustriële doeleinden, grote problemen geeft voor
wat betreft de gewenste precisie. Een van de meest
nauwkeurige methoden, doordat optiek ontbreekt
is die van Van Heel, welke echter wel door refractie
wordt beïnvloed.
In het laboratorium is een onderzoek gedaan naar
de mogelijkheid om de nauwkeurigheid bij het uit
lijnen te verbeteren door de invloed van de refraktie
geheel of gedeeltelijk te elimineren. Deze verbete
ring werd verkregen door gebruik te maken van een
vloeistofoppervlak (water) als referentievlak, terwijl
voor het uitlijnen in horizontale richting gebruik
gemaakt is van de methode van Van Heel. De resul
taten waren bemoedigend. Het bleek dat bij de
toegepaste methode en de gebruikte instrumenten,
de standaardafwijking bij het uitlijnen 3-5 pm is
(enkele waarneming).
E. Fotogrammetrie
Op het gebied van de fotogrammetrie waren er
enkele posters betreffende onderzoeken welke op de
TH Delft worden verricht. Eén op het mathema
tische vlak betreffende blokvereffeningsmethoden,
één betreffende de automatisering bij kaartvei-
vaardiging en één op het gebied van terrestrische
fotogrammetrie.
Fotogrammetrische hlok vereffeningen
(Kolk, Neleman)
De stand Fotogrammetrische blokvereffeningen
geeft een beeld van het onderzoek dat verricht wordt
naar een drietal blokvereffeningsmethoden: stralen
bundelmethode, 2 en 3-dimensionale vereffening met
onafhankelijke modellen.
Bij de stralenbundelmethode wordt de opname
situatie rekenkundig gereconstrueerd. De foto
coördinaten treden op als waarnemingen in het ver
effeningsproces. De onafhankelijke-modellen-me-
thode gaat uit van modelcoördinaten. Alle modellen
worden afzonderlijk gemeten, en vervolgens simul
taan vereffend.
Het onderzoek is gericht op analyse en vergelijking
van de vermelde blokvereffeningsmethoden op di
verse aspecten zoals coördinaatberekening, precisie,
betrouwbaarheid, invloed meetproces, blokvorm,
blokgrootte, paspuntsligging, aantal verbindings
punten en overlap.
Getoond werden een aantal voorbeelden waaruit
blijkt hoe een fout zich voortplant in een blok en
hoe fouten kunnen worden opgespoord.
Fotogrammetrisch detailmeten (Reneman)
Het doel van het onderzoek „fotogrammetrisch
detailmeten" is om de problemen te bestuderen
welke zich voordoen bij het vervaardigen van kaar
ten uit luchtfoto's bij gebruikmaking van interac
tieve computersystemen. Bij het onderzoek wordt
uitgegaan van het feit dat het merendeel van de be
nodigde informatie wordt verkregen uit metingen,
verricht in onafhankelijke modellen, eventueel aan
gevuld met resultaten van terrestrische metingen en
alfanumerieke informatie met als eindprodukt een
grootschalige kaart. Aan de specifieke problemen
welke zich voordoen bij het automatisch vervaar
digen van kaarten op kleine schaal wordt bij het
onderzoek geen aandacht besteed.
Op het congres werd met behulp van zo'n interactief
systeem, bestaande uit een terminal met beeld
scherm, enige resultaten vertoond van het tot heden
verrichte onderzoek.
„De Horizoncamera" (Ebbinge)
De Horizoncamera heeft een gezichtsveld van
395 graden in horizontale zin en 16,5 graden in ver
ticale zin, zodat een foto bijna de gehele horizon
omvat. De afbeelding van het terrein op de foto is
hoekgetrouw doordat de film om een cilinder wordt
gespannen, en de precisie bedraagt enkele boog-
seconden.
Door zijn specifieke kenmerken is het instrument in
principe uiterst geschikt voor opnamen t.b.v. hoek
meting op plaatsen waar langdurige hoekmetingen
problemen opleveren (bijv.een druk kruispunt). De
ngt 77
127
