Boekbespreking
ngt 77
S. Rowton Simpson, CBE: Land law and registration.
Uitgave: Cambridge University Press, Cambridge, London,
New York, Melbourne, 1976.
Dit voortreffelijke standaardwerk op het gebied van de grond-
registratie in het Verenigd Koninkrijk alsook in diverse
engelstalige landen die behoren of behoord hebben tot de
Britse Commonwealth, was in eerste opzet bedoeld als een
grondig herziene en aangevulde herdruk van het bekende
boek van Dowson en Sheppard: „Land Registration".
Bij nadere overweging en na ingewonnen advies van deskun
digen, waaronder de president van het in Apeldoorn geves
tigde Office International du Cadastre et du Régime Foncier
(O.I.C.R.F.), werd besloten - met behoud van de uit his
torisch oogpunt belangrijke gedeelten - het werk een geheel
nieuwe opzet te geven, hetgeen niet alleen de overzichtelijk
heid en de volledigheid ten goede is gekomen, doch tevens
de mogelijkheid bood tot een splitsing in twee delen, te
weten: Boek I: Geschiedenis, grondbeginselen en praktijk,
en Boek II: De Wetgeving.
De auteur is een man van grote praktijkervaring. Na gedu
rende zeventien jaar bij de Sudan Political Service werkzaam
te zijn geweest als districtsadministrateur, werd hij tewerk
gesteld als registrar-general aan de afdeling Juridische Zaken
en gemachtigde voor de staatsdomeinen in Soedan. Nadat
hij zich uit de soedanese dienst had teruggetrokken, werd hij
eerst adviseur voor aangelegenheden betreffende de grond-
registratie in dienst van het Colonial Office en later - tot
1969 - in dienst van het Ministerie van Ontwikkelingshulp,
beide in Londen.
In zijn boek geeft de schrijver een beknopte uiteenzetting
over de grondslagen en de geschiedenis van de landregistratie
als een wezenlijk bestanddeel van een snel, economisch en
vooral veilig verkeer in onroerende goederen. Hij maakt
duidelijk waarom de omslachtige en buitengewoon ingewik
kelde engelse wetgeving op het gebied van de landregistratie
totaal ongeschikt was om in andere landen te worden ge
ïntroduceerd op het tijdstip waarop dit niettemin op grote
schaal gebeurde. Tevens beschrijft hij hoe de registratie van
rechten op de eigendom (gewoonlijk aangeduid met de naam
„Torrenssysteem") werd ingevoerd ter vervanging van de
onbevredigende procedure van de particuliere wijze van
overdracht. Daarnaast wijdt hij een geheel hoofdstuk aan
het alternatieve systeem van de registratie van akten (regis
tration of deeds), dat overwegend toepassing vindt in vele
landen. Hierna volgt een hoofdstuk over het kadaster en de
kadastrale opmetingen. In het hoofdstuk „Kaarten en Gren
zen" worden de geschilpunten op het stuk van de perceels
aanduiding uitvoerig besproken. Voorts is er een hoofdstuk
over landeigendom op grond van gewoonterecht (customary
land tenure) en over de noodzakelijkheid van grondige con
trole en de daartoe ten dienste staande middelen, indien deze
soort van eigendom in aanraking komt met de hedendaagse
machten in het economische vlak. Daarna volgt een hoofd
stuk over versnippering van grondbezit en gemeenschappe
lijke eigendom, dat tevens oplossingen in overweging geeft
ter voorkoming van deze kwalen op het gebied van de eigen
dom van onroerend goed. Een ander hoofdstuk behandelt de
verdiepingseigendom die zich heeft aangediend als gevolg
van de toename van de hoogbouw.
Voorts komen ter sprake de maatregelen tot invoering van
titelregistratie, de samenwerkende disciplines die daarbij mee-
182
spelen en de wijze waarop de registratie moet functioneren.
Ter verduidelijking zijn modellen van registers met gefingeerde
inschrijvingen in het boekwerk opgenomen. Voorbeelden van
de verschillende methoden van opmeting worden besproken
in het hoofdstuk „Opmetingsmethoden in gebruik bij het
Kadaster". In een tweetal aanhangsels wordt een beknopt
overzicht gegeven van de in Frankrijk en Duitsland in zwang
zijnde systemen.
Het boek bevat veel praktische wenken en voorbeelden ter
illustratie, die het behandelde onderwerp voor een brede
lezerskring gemakkelijk toegankelijk maken. Lezing is dan
ook zeker aan te bevelen voor juristen die met registratie en
overdracht van onroerend goed te maken hebben, voor alle
geodeten die zich willen verdiepen in de juridische achter
gronden van hun werkzaamheden en bovenal voor hen die
rechtstreeks zijn belast met beheer en registratie van de
grondeigendom.
Speciaal voor de landen met een op het engelse systeem ge
lijkende vorm van landregistratie, geldt de in de introductie
geslaakte verzuchting, dat zij er goed aan zouden doen de
door Simpson gegeven adviezen ter harte te nemen, waardoor
veel onduidelijkheden in het huidige bestel uit de weg zouden
worden geruimd en veel onnodige uitgaven kunnen worden
voorkomen. Henssen (O.I.C.R.F.)
P. F. Dale, MA-ARICS: Cadastral surveys within the common
wealth.
Uitgave: Her Majesty's Stationary Office, London, 1976.
Bij vergelijking van de systemen van landregistratie in de
meeste engelstalige landen met die welke op het europese
continent in gebruik zijn, is een van de meest opvallende ken
merken van eerstgenoemde systemen, dat de aan de registratie
voorafgaande technische werkzaamheden gewoonlijk minder
aandacht krijgen dan de problemen die met het registreren
van de uitkomsten verband houden. Het begrip „kadaster"
zelf is in de engelstalige landen bijgevolg veel minder populair
dan bijvoorbeeld in Nederland, dat men toch het naaste
buurland zou kunnen noemen.
Onzerzijds zien wij het dan ook als een verheugend symptoom,
dat tijdens de in 1971 gehouden Conference of Common
wealth Survey Officers de wens naar voren kwam om de ver
schillende bij het Kadaster in zwang zijnde opmetingsmetho
den, de daaraan ten grondslag liggende principes en de overige
met deze materie verbonden problemen aan een grondig
onderzoek te onderwerpen. Dit onderzoek resulteerde in een
voorstel om een studie-opdracht te verlenen en het resultaat
van deze studie in de vorm van een boekwerk het licht te
doen zien.
Het Ministerie voor de Ontwikkelingshulp (Overseas Develop
ment te Londen), dat reeds lang overtuigd was van het grote
belang van landregistratie voor de ontwikkelingslanden, werd
bereid gevonden een desbetreffend researchproject, uit te
voeren onder auspiciën van de North East London Poly
technic, te financieren. De heer P. F. Dale werd aangewezen
als Senior Research Fellow voor dit project.
Het boek is in feite een verslag van het researchproject over
grondbeginselen en praktijk met betrekking tot de kadastrale
opmetingen binnen de Commonwealth. Het geeft een be
schrijving van de verschillende systemen die in vele landen
van de Commonwealth worden toegepast, van de aard van
de kadastrale metingen en van het doel dat ermee wordt
beoogd.
Zeer openhartig wordt ingegaan op de vraag welk profijt de
miljoenen verslindende ontwikkelingsprojecten op dit speciale
gebied zullen afwerpen.
Een van de hoofdstukken is geheel gewijd aan de vaststelling
van de grenzen, een procedure die, merkwaardig genoeg, in
de verschillende landen volgens een ander patroon verloopt.
Weer een ander hoofdstuk houdt zich bezig met de bestu-
