kartografische problemen, die weinig rekenintensief
zijn, of die weinig computercapaciteit vergen, zoals
bijvoorbeeld on line digitaliseren, op een klein zo
genaamd kartografisch systeem worden uitgevoerd.
Men spreekt dan van een „host-satellite computer
system", zie figuur 21.
XI Besluit
Het is vrijwel uitgesloten om in een zo kort bestek
alle onderdelen van een algemene opzet van een
geautomatiseerd kaarteringssysteem uitgebreid te
behandelen. Anderzijds zijn ook bepaalde onder
delen opzettelijk weggelaten om de hoofdlijnen te
kunnen benadrukken. Vele varianten op deze alge
mene opzet zijn mogelijk. Vaak betreft het onder
delen, die een aantal stappen kortsluiten en andere
weglaten.
Ter compensatie wil ik op wat literatuur wijzen, die
de hier weggelaten onderdelen behandelt. Voor wat
de techniek, ontwikkeling en toepassing betreft zou
ik willen wijzen op een onlangs verschenen publi-
katie [Van Zuylen, KT 1978] en reeds eerdere werken
[Teichholz 1976 en Aalders 1977], Tn dit overzicht
zijn de sociale aspecten niet ter discussie gesteld.
Onlangs is er in Eindhoven een congres gehouden
over „Automatisering: een zegen of een vloek? en
voor wie?", waar deze materie aan de orde is ge
komen. [De Vries, De Ingenieur 1978]. Rijtjes met
voor- en nadelen zijn in dit overzicht slechts mar
ginaal aan de orde gesteld en bedrijfs-economische
aspecten in het geheel niet, omdat ze direct afhan
kelijk zijn van het bedrijf, de dienst of het instituut
waar de digitale technieken moeten worden of zijn
geïmplementeerd.
In het algemeen kan men stellen, dat de toepassing
van automatisering in de kaartvervaardiging in
Nederland nog in de kinderschoenen staat en dat bij
de beoordeling of er al dan niet mee zou moeten
worden begonnen, zeer veel factoren een rol spelen,
die van technische, sociale, economische en bedrijfs
kundige aard zijn en verschillend voor ieder bedrijf,
dienst of instituut. Vaak echter speelt één enkele
factor zo'n belangijke rol, dat de andere - mogelijke
- factoren aan die ene totaal ondergeschikt worden
bij het nemen van een beslissing over de toepassing
van digitale technieken bij de kaartvervaardiging.
bestand
(digitizer)
opname
satellite'
computer
'host'
computer
(tekenautomaat)
weergave
operateur
Een interactieve, kartografische computer
configuratie.
Literatuur
Aalders, H. J. G. L., An introduction to computer assisted
cartography. Internal lecture notes, ITC Enschede, 1976.
Aalders, H. J. G. L., Automatisering en de grootschalige
basiskaart. NGT, jrg. 3, nr. 7, september 1973.
Beneder-Blitz, E. C. C., Het vastgoedsysteem bij de ge
meente Eindhoven. NGT, jrg. 3, nr. 4, april 1973.
Bie, S. W., Eindverslag Werkgemeenschap Informatiesysteem
Aardwetenschappen. Stiboka, Wageningen en R.G.D.,
Haarlem 1977.
Bogaerts, M. J. M., Informatiesystemen met vastgoed-
gegevens. NGT, jrg. 5, nr. 1, januari 1975.
British Cartographic Society, Automated Cartography.
Publication nr. 1, 1973.
Bijkerk, C, Automatisering in de landinrichting. NGT, jrg.
4, nr. 2, februari 1974.
Corbet, C. W., Het HRD-1 laser display/plotter systeem.
NGT, jrg. 7, nr. 5, mei 1977.
Encarnacao, J. L., Computer graphics; Programmierung
und Anwendung von graphischen systemen. R. Oldenburg
Verlag, Munchen, 1975.
Grothen, D. und W. Staufenbiel, Das Standardformat
zum Austausch kartographischen Daten. Nachrichten
aus den Karten- und Vermessungswesen, Reihe I, Heft 69.
Henssen, J. L. G., Automatisering kadastrale grondregistratie
in Nederland, NGT, jrg. 4, nr. 2, februari 1974.
Hughes, A., An application of computer cartography in the
teaching of cartography. The Canadian Cartographer,
1976.
International Cartographic Association (ICA), Automation,
the new trend in cartography. Budapest 1973. Automation
in cartography. Enschede 1975. Proceedings of the
technical working sessions of Commission III, ICA.
Newman, W. M. and R. F. Sproull, Principles of interactive
graphics. McGraw-Hill Book Company, New York,
U.S.A., 1973.
Peucker, T. K., Computer cartography. Commission on
College Cartography, Resource paper 17, 1972.
Polman, J., Systeem detailmeting '76. NGT, jrg. 7, nr. 4,
april 1977.
Rhind, D., Towards universal, intelligent and usable
automated cartographic systems. ITC Journal 1976-3.
Rogers, D. F. and J. A. Adams, Mathematical elements for
computer graphics. McGraw-Hill Book Company, New
York, U.S.A., 1976.
Staufenbiel, W., Automatische Datenverarbeitung in der
topographischen Kartographie. Kartographische Nach
richten 1976.
154
ngt 78
