Zowel in het project Liberia als in het project Suriname was het nodig de hoogten t.o.v. gemiddeld zeeniveau te kennen. Om de omzetting van WGS-72 (geocentrische) hoogten naar hoogten t.o.v. gemiddeld zeeniveau te berekenen werd gebruik gemaakt van het NASA GEM 10 zwaartekrachtmodel van de aarde (Gravity Model Improvement Using Geos-3 (GEM 9 GEM 10) by F. J. Lerch, S. M. Klosko, R. E. Laub- scher, GSFC, May 31, 1977) [8], 7 Conclusies De nauwkeurigheden gehaald bij de bovengenoemde projecten laten zich moeilijk verifiëren. In Libye was geen van de punten in voldoende mate bekend. Voor het Liberiaanse Dopplernet gold hetzelfde. Wel voldeden de punten als paspunten in een blok- vereffening in 1:40000 fotografie met statoscoop- metingen van het projectiecentrum. In Suriname was vergelijking mogelijk met 10 pun ten van het eerste-orde-net van Suriname waaronder 3 Hiranpunten. De „Datum Shift" (het onbekende verschil tussen de oorsprong van WGS-72 en Surinaamse Datum) voor de 10 aansluitingspunten ziet er als volgt uit: Gemiddeld AX 287.92 a-Ax 1.10 m Zr 115.88 (735 2.87 m AZ 57.76 (733=1.31 m Toepassen van de Datum Shift, een gemiddelde ver draaiing van 20 dmgr en het aanbrengen van een schaalfactor (8 ppm) levert de navolgende sluit- vectoren in Northing en Easting. De sluitvectoren dU in de hoogte zijn verkregen door de Doppler (WGS-72) hoogten te transformeren met behulp van het NASA GEM-10 model. De grootte van df/is mede bepaald door het grillige verloop van de geoïde in Suriname, waardoor toe passing van interpolatie binnen de modellen GEM 9 en GEM 10 niet tot voldoende verfijning leidt. De resultaten zijn zeer bevredigend. Bij toetsing wordt nergens aanleiding gevonden waarnemingen te verwerpen. AX (m) AY m) AZ (m) 1 284.85 100.36 360.80 2 288.68 -103.33 357.09 3 287.76 -121.34 359.28 4 290.39 -114.27 350.92 5 288.19 111 .48 355.72 6 284.15 -122.72 364.93 7 284.40 -113.11 353.14 8 285.26 -119.40 355.83 9 290.26 -128.01 358.35 10 295.23 -124.78 361.58 d N (m) dE (m) dU (m) 1 -1.91 -1.50 - 6.03 2 1.20 0.41 - 0.92 3 3.13 3.06 - 3.03 4 -2.81 0.46 3.02 5 -0.40 1.15 - 1.58 6 2.68 -3.02 - 0.82 7 -2.12 -0.39 - 5.65 8 -0.95 -0.68 - 2.86 9 -1.38 -0.29 5.94 10 2.55 0.81 11.88 Literatuur 1. Sluiter, P. G., Het gebruik van Satellieten voor Navigatie- doeleinden, Ned. Geod. Tijdschr. 1, Jan. 1971. 2. Hopfield, Helen H., Tropospheric effect on electro- magnetically measured range: Prediction from surface weather data, Radio Science, Vol. 6, no. 3, 1971. 3. Saastamoinen, J., Atmospheric correction for the tropo sphere and stratosphere in radio ranging of satellites, Bull. Geod. no. 105, 106, 107, A.I.G. 1973. 4. Yionoulis, S., Algorithm to compute tropospheric refrac tion effects on range measurements. Journ. Geophys., Res. V, 75, no. 36, 1970. 5. Paquet, P., Effet Doppler intégré - Correction des Me- sures, Journées Luxembourgoises de Géodynamique, Nov. 1974. 6. Brown, D., Near term prospects for positional accuracy of 0.1 to 1.0 meters from satellite Geodesy. U.S. Airforce, Cambridge Res. Lab. 1970. 7. Brown, D., Doppler positioning by the Short Arc Method, 1975. 8. Lerch, F. J., S. M. Klosko and R. E. Laubscher, Gravity Model Improvement Using Geos-3 (GEM 9 and GEM 10), GSFC 1977. ngt 79 33

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

Nederlands Geodetisch Tijdschrift (NGT) | 1979 | | pagina 15