breedte waarop de waarnemer zich bevindt. Aan de
polen kan men ongeveer vijftig bruikbare passages
per dag verwachten, maar aan de equator slechts
een tiental.
De voor de plaatsbepaling noodzakelijke gegevens
worden in de vorm van modulaties op de uitge
zonden golf met frequentie fs op iedere even minuut
doorgegeven aan de ontvanger. Zij omvatten o.a.
de Kepler-parameters van de omloopbaan; een
aantal variabele parameters en tijdsignalen, alsmede
het identificatienummer van de satelliet. Zij worden
de Broadcast of operational Ephemeris genoemd, en
worden bepaald door extrapolatie op gegevens die
2 x per dag in het geheugen van de satelliet worden
geplaatst door het rekencentrum van een 4-tal
tracking stations, het z.g. OPNET in de U.S.A., nl.
Hawaii, California, Maine en Minnesota (zie fig. 2).
De gegevens worden gerefereerd aan het World
Geodetic System 1972 (WGS 1972, een geopoten-
tiaalmodel waarin alle beschikbare gegevens tot
1972 zijn verwerkt). Het 3-dimensionale cartesische
coördinatenstelsel heeft de oorsprong in het zwaarte
punt van de aarde (geocentrisch) met de Z-as als de
„gemiddelde" rotatie-as door de Conventional
International Origin (C.I.O.) van de Noordpool-
beweging. De A-as is de snijlijn van het vlak door
de Greenwichmeridiaan en het vlak van de equator
en de positieve Y-as loodrecht hierop, oostwaarts
gericht, eveneens in het equatorvlak. Onnauwkeurig
heden o.a. in het geopotentiaalmodel, de invloed
Fig. 1Het NN-satellietensysteem.
Fig. 2. Het OPNET.
van „drag", stralingsdruk, de plaatsbepaling van de
werkelijke pool, enz. in aanmerking nemend, wordt
de standaardafwijking van de Broadcast Ephemeris
berekend als
25 m in de richting van de omloopbaan (in track);
8 m loodrecht daarop, maar in het omloopvlak
(radial);
17 m loodrecht op het omloopvlak (across track).
De baancoördinaten zijn het nauwkeurigst aan die
kant van de wereld waar de tracking stations liggen.
Dit is een nadeel van de Broadcast Ephemeris.
Naast de Broadcast Ephemeris wordt door middel
van ongeveer 20 tracking stations, verdeeld over de
gehele wereld - het z.g. TRANET - een Precise
Ephemeris bepaald. De berekening van deze baan-
elementen geschiedt echter achteraf, en slechts voor
1 a 2 satellieten. De standaarddeviatie is 1-3 meter.
De gegevens zijn alleen op aanvraag bij het Naval
Weapon Laboratory, Washington DC U.S.A., ver
krijgbaar.
De tijdseinen van de satellieten van het Transit
systeem worden om de 120 sec op elke even minuut
uitgezonden met een precisie van enkele tientallen
microseconden ten opzichte van UCT. In die 120
seconden worden 25 groepen van informaties van
234 bits en één groep van 253 bits (in totaal der
halve 6103 bits) overgebracht naar de ontvanger.
Het einde van iedere groep is echter duidelijk te
onderscheiden en kan als een secundair tijdsein om
de ±4,5 sec worden opgevat.
22
ngt 79
