6 Vereenvoudigde ruimtelijke constructies
Zoals uit het voorgaande blijkt, zijn voor de volledig
ruimtelijke oplossing per camera voor (p en co iden
tieke constructies nodig die dan onderling loodrecht
aan elkaar verbonden moeten worden. Het ligt voor
de hand om na te gaan of er geen vereenvoudigde
oplossing mogelijk is door niet aan iedere camera
beide instelmogelijkheden aan te brengen, maar
slechts één aan elke camera. Dit kan, en leidt zelfs
tot een bijzondere elegante oplossing.
Het principe dat in de paragrafen 3 en 4 afgeleid
werd en dat mechanisch gerealiseerd moet worden
luidt als volgt: twee cardanisch opgehangen straal-
stangen hebben een gemeenschappelijke eerste as,
tussen de beide tweede assen moet een hoek (bijv. (p)
ingesteld kunnen worden terwijl beide tweede assen
verbonden moeten worden dooreen homokinetische
koppeling. De principe-oplossing is weergegeven in
figuur 7. Deze is rijkelijk gecompliceerd, en voor een
werkelijke constructie minder geschikt. Figuur 8
toont een doorsnede door de constructie. Wanneer
nu het gedeelte boven de horizontale lijn om een
verticale as gespiegeld wordt, ontstaat figuur 9.
Door de spiegeling zal de draaiing om de le as van
beide straalstangen niet langer gelijkgericht zijn,
doch tegengesteld worden.
De constructie is nu te vereenvoudigen door de le as
2e as te maken en een nieuwe le as in te voeren ten
opzichte waarvan beide straalstangen dezelfde hoek
(90 s) maken zoals aangegeven is in figuur 10. Deze
as moet onder een helling van \ip ten opzichte van
het horizontale vlak kunnen worden gesteld.
Aldus is nu het principe van de uitvinding van Hein-
rich Wild ontstaan, die in figuur 11 volledig te zien
is. Het interessante is nu, dat deze uitvinding gemak
kelijk te simuleren is met behulp van een zeer een
voudig hulpmiddel: een passer (zie figuur 12). De
uitvinding was, zoals ook uit figuur II op te maken
is, speciaal bedoeld voor de uitwerking van conver-
gentopnamen. Of ze ooit gebouwd is, is mij niet be
kend.
Het is nu nog maar een kleine stap naar het con
structieprincipe van de SOM Stéréphot van Baboz.
Wanneer we de constructie van Wild verwoorden
als: twee straalstangen die steeds gelijke hoeken ma
ken met een vaste as, dan lijkt dat erg veel op de be
kende spiegelingswet van het licht: invallende en
teruggekaatste lichtstraal maken gelijke hoeken met
de normaal op het spiegelend oppervlak en liggen
daarmee in een plat vlak (vergelijk weer de passer).
Inderdaad lost Baboz het probleem langs optische
weg op. Het kan echter nauwelijks verbazing wek
ken, dat Heinrich Wild een gerechtelijke procedure
gevoerd heeft, omdat hij in de Stéréphot een inbreuk
op zijn patentrechten meende te zien. De constructie
van de Stéréphot is zó, dat vanuit de modelruimte
Fig. 7. Een mogelijke homokinetische
koppeling tussen twee straalstangen.
2e as
90
Fig. 8. Doorsnede door de constructie
van figuur 7.
Fig. 9. Bovenste helft van figuur 1
gespiegeld om een vertikale as.
Fig. 10. Een nieuwe le as ingevoerd.
ngt 79
39
