via een spiegelsysteem een lichtpunt als meetmerk
op de foto wordt geprojecteerd, zoals figuur 13 laat
zien.
Een constructief probleem bij de Stéréphot was, dat
het bijzonder moeilijk bleek te zijn een fijn meet
merk op de foto te projecteren, terwijl het gepro
jecteerde merk bovendien niet rond was. Ernstiger
was echter dat de maximale bundelgrootte 90° is.
Toen kort na de introductie van het instrument de
opmars van de supergroothoekcamera (120°) begon,
was het gedaan met dit voor topografische kaarte-
ringen bedoelde instrument. Voor de volledigheid
zij nog vermeld, dat de kleine spiegel nog om een
tweede as kon draaien om de co instelling mogelijk
te maken. Deze instelling geeft echter geen geheel
exacte oplossing, wat overigens voor het gedachte
gebruik van het instrument geen enkele bezwaar was.
7 Het principe van de vlakke constructie
In paragraaf 4 werden voor de ruimtelijke construc
ties de basisformules geïnterpreteerd als gelijkheden
van hoeken. Door deze zelfde formules te interpre
teren als gelijkheden van lengten ontstaat de basis
voor vlakke constructies.
Met vlakke constructies worden hier bedoeld die
constructies waarbij de reconstructie van de stra
lenbundels indirect plaatsvindt via de projecties
ervan op de coördinaatvlakken XZ en YZ.
De formules (1) en (2) bestaan ieder uit een gelijk
heid tussen de produkten van de tangens en de cosi
nus van twee hoeken. Hoe zo'n produkt meetkundig
te realiseren is toont figuur 14.
Om een gelijkheid van lengte te kunnen verkrijgen
moet OB uit figuur 14 een aangenomen constante
lengte krijgen bijv. k. De gelijkheid is dan te verkrij
gen als aangegeven in figuur 15.
8 De mechanische realisatie
Hoe op het constructieprincipe dat in de vorige pa
ragraaf afgeleid werd een instrument gebaseerd kan
worden, toont figuur 16. In deze tekening zijn de
XZ- en YZ-coördinaatvlakken in één vlak gebracht.
•4^3 O-j-O-fH^
Fig. 11Principeschets van de uitvinding van Heinrich Wild.
Fig. 12. Passer, waarin het principe van de uitvinding van
Wild terug te vinden is.
T1foto
kleine spiegel, draai baar
om een as loodrecht op
het tekenvlak, zodat j/'2 f
kan worden ingesteld.
f projekterende
\iichtstraal
model
Fig. 13. Schets van de stralengang in de SOM Stéréphot.
0
OC OB cos f5
AC OC tg of
OB tgc< cos.
A B C
Fig. 14. Berekening van het produkt van tangens en cosinus.
vaste
spiegel
normaal
40
ngt 79
