Terrestrische interpretatie en meting kan alle be
nodigde landschapsgegevens leveren. De inwinning
van gegevens kan op deze wijze echter niet rationeel
plaatsvinden daar voor het verkrijgen van de be
nodigde coördinaten volgens bijvoorbeeld de voer-
straalmethode de te meten punten toegankelijk moe
ten zijn. Dit levert voor toppen van bomen en nok
ken van huizen te grote problemen op.
De enige methode waarbij toegankelijkheid van de
te meten punten geen problemen oplevert is de foto-
grammetrische interpretatie en meting.
Bij de praktische beproeving van de digitale land
schappen is gebruik gemaakt van zwart-wit-lucht-
opnamen met schaal ca. 16.500. De opnamen zijn
gemaakt in februari 1975 ten behoeve van een kaar-
tering voor de ruilverkaveling Aalten. De meting is
verricht met het analytische stereouitwerkings-
instrument Zeiss Planicomp Cl00.
Gezien het tijdstip van opname was het problema
tisch de benodigde punten van bomen te meten. Het
zou dan ook aan te bevelen zijn gebruik te maken
van luchtopnamen waarop de bomen enig blad ver
tonen.
Bij meting van boomhoogtes in luchtopnamen kan
een negatieve systematische fout ontstaan ten ge
volge van het feit dat door de begrenzingen aan het
scheidend vermogen van het fotografisch materiaal,
vooral bij spitse naaldbomen, de kroon niet tot aan
de top afgebeeld wordt. Bij een fotoschaal van
1:5.000 tot 1:30.000 kunnen systematische afwij
kingen in boomhoogtes van —1,0 tot ca. —2,5 m
ontstaan, met een spreiding ter grootte van 1 tot
3 m [3].
De boomvormen waren in de gebruikte foto's goed
te herkennen via de schaduwen van de bomen. Deze
schaduwen zouden ook gebruikt kunnen worden
voor de bepaling van de hoogte en diameter van het
gebladerte (dit is hier echter niet gedaan).
Voor deze methode moeten bekend zijn:
- de hellingshoek van het terrein in de richting van
de schaduw en dwars daarop (kan uit luchtopna
men gemeten worden)
- de geografische positie
- het opnametijdstip.
Met behulp van de conventionele luchtfotogramme-
trie kunnen de gewenste gegevens verkregen worden.
Mocht echter de behoefte bestaan nog gedetailleer
dere gegevens in te winnen welke niet uit luchtop
namen verkregen zouden kunnen worden (zoals
coördinaten van ramen van huizen, enz.), dan nog
lijken de andere besproken methodes niet rationeel.
Voor deze inwinning en eveneens - zij het minder -
voor de inwinning van wel uit luchtopnamen te ver
krijgen gegevens leent de terrestrische fotogramme-
trie zich dan namelijk beter.
Bij de terrestrische fotogrammetrie maakt men ge
bruik van opnamen genomen vanuit een positie op
of nabij het aardoppervlak. Een belangrijke beper
king van een dergelijke standplaats is het vermin
derde overzicht over en inzicht in het terrein; tevens
kan de bereikbaarheid van de noodzakelijke stand
plaatsen problemen opleveren. De belangrijkste
voordelen van terrestrische fotogrammetrie boven
andere methoden van terrestrische gegevensinwin-
ning zijn de kortere tijd die „in het veld" doorge
bracht dient te worden, daar meerdere punten tege
lijkertijd vastgelegd worden, en de afwezigheid van
de noodzaak toegang tot de te meten punten te heb
ben. De meting in terrestrische stereoparen ver
loopt vrijwel analoog aan de meting in luchtopna
men. Vaak zal men echter bij terrestrische opnamen
de beschikking hebben over gegevens met betrekking
tot de opnamesituatie, zoals de lengte van de opna
mebasis, de coördinaten van de standplaatsen en de
richting van de opnameassen ten opzichte van de
zwaartekracht. Dit levert de benodigde gegevens
voor de absolute oriëntering, die in het geval van de
luchtfotogrammetrie gewoonlijk via paspunten
plaatsvindt.
4 Presentatie van 3-dimensionele objecten
De manier van presentatie van een landschapsbeeld
heeft een grote invloed op de indruk die een waar
nemer van het betreffende landschap krijgt. Hierbij
wordt uitsluitend de visuele indruk bedoeld, niet de
indrukken verkregen via andere zintuigen, zoals
reuk en gehoor.
In principe zijn er twee manieren om een simulatie
van een landschapsbeeld te presenteren
- maquette (3-dimensioneel)
- perspectieftekening (2-dimensioneel).
92
ngt 79
