Door deze methodes op hun mogelijkheden te be kijken met betrekking tot de uiteindelijke doelstel ling van dit onderzoek, namelijk het kunnen beoor delen van de visuele effecten van veranderingen in een landschap, kan er een keuze gemaakt worden. Wil men uit een maquette een beeld simuleren zoals een waarnemer „in het veld" dit zou zien, dan dient gebruik gemaakt te worden van foto- of televisie camera's die net boven het grondoppervlak van de maquette kunnen waarnemen. Vanwege de omvang van de te gebruiken apparatuur is het niet mogelijk beelden vanaf alle plaatsen in de maquette te ver krijgen. Voor het aanbrengen van wijzigingen zou den onderdelen van een maquette verbouwd moeten worden, hetgeen zeer arbeidsintensief is. Perspectieftekeningen hebben in principe geen be perkingen ten aanzien van standplaats. Het pro bleem hierbij is echter het berekenen van de per spectivische afbeeldingen van de landschapselemen ten. De afbeelding is het meest natuurlijk indien deze plaatsvindt volgens de centrale projectie. Deze projectieve afbeelding is gezien het meestal grote aantal af te beelden punten slechts met behulp van een computer uitvoerbaar. Met het oog op de uiteindelijke doelstelling is gekozen voor presentatie door middel van perspectieftekeningen, vervaardigd via een interactief grafisch computersysteem. Voor de presentatie met behulp van een dergelijk systeem is vooral van belang de soort display. De meest voorkomende displays zijn de kathode- straalbuizen (cathode ray tube: CRT). Hierbij wordt door een elektronenstraal een beeld gevormd op een oplichtende fosforlaag aan de voorzijde van de beeldbuis. Deze displays zijn te onderscheiden naar de wijze waarop het beeld opgebouwd wordt: - raster-scan: De elektronenstraal beweegt zich in horizontale banen over het scherm en bouwt door middel van intensiteitsvariaties lijn voor lijn het beeld op. Dient een punt afgebeeld te worden dan is de straal ingeschakeld op het moment dat de be treffende positie is bereikt, dient niets afgebeeld te worden dan is de straal uitgeschakeld. De afbeel ding van een lijnstuk dat zo gevormd is bestaat uit een groot aantal punten in opeenvolgende scan-lijnen. - random-scan: De elektronenstraal beweegt zich naar het begin punt van een af te beelden lijnstuk, beeldt de lijn af en gaat vervolgens naar een volgend lijnstuk of naar de ruststand. Een ander onderscheid tussen CRT-displays bestaat naar aanleiding van de tijd gedurende welke het door de elektronenstraal gevormde beeld vastgehouden wordt [4]: - refresh tube: Het door de elektronenstraal in de fosforlaag ge vormde beeld dooft na zeer korte tijd uit (afhan kelijk van de soort fosfor 0,06 tot 600 ms) en moet dus, wil het beeld zichtbaar zijn, direct weer van begin af aan opgebouwd worden („refreshing"). Om een flikkervrij beeld te krijgen dient dit bij de gangbare refresh tubes minimaal 15 maal per se conde te gebeuren. - direct-view storage tube (DVST): Een DVST verschilt op enkele punten van een CRT, maar gedraagt zich uiterlijk als een CRT met een zeer lange dooftijd. Het gevormde beeld blijft 20 tot 60 minuten bruikbaar, daarna is de intensiteit (in feite het contrast) te klein geworden. Het beeld is echter tussentijds te wissen. Bij de refresh tube worden de beeldelementen opge slagen in een „beeldgeheugen" dat zeer snel toe gankelijk moet zijn in verband met de noodzaak van het herhalen van het beeld. De grootte van dit geheugen kan een beperking betekenen ten aanzien van de complexiteit van het te vormen beeld en is aan een maximale grootte gebonden in verband met de cyclustijd van het beeld. Het voordeel van de aanwezigheid van het beeldgeheugen is de mogelijk heid elementen eruit te verwijderen; deze elementen worden dan niet meer afgebeeld. Ook kunnen ele menten aan het beeldgeheugen toegevoegd worden. Bij de storage tube is dit niet mogelijk. Wil men ele menten verwijderen, resp. toevoegen dan dient het beeld geheel gewist en vervolgens weer opgebouwd te worden zonder, resp. met de betreffende elemen ten. Daar bij de refresh tube het beeld voortdurend op gebouwd wordt, is het mogelijk door verandering in de opvolgende beelden een beweging te simuleren. Een combinatie van storage tube en refresh tube is ngt 79 93

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

Nederlands Geodetisch Tijdschrift (NGT) | 1979 | | pagina 7