28
Bij metingen, die uitsluitend of hoofdzakelijk voor
een wetenschappelijk doel worden ondernomen en hunne
beteekenis aan de uiterste nauwkeurigheid ontleenen
zooals bij astronomie en graadmeting worden in
strumenten gebezigd, die in correctheid van samenstelling
en werking de grens van het bereikbare naderen. Om
uit de waarnemingen de zekerste uitkomst te verkrij
gen, wordt aan de berekening zeer veel tijd en moeite
besteed.
De vereffeningsmethode welke aan deze berekening
wordt ten grondslag gelegdis ontsproten uit een der
hoogste en moeielijkste deelen der wiskunde, uit de op
differentiaal- en integraal rekening gebaseerde waar
schijnlijkheidsrekening. Zij buigt en plooit zich moeielijk
naar de meer elementaire vormen der lagere wiskunde
en hare toepassing bij eenigszins ingewikkelde bereke
ningen baart zelfs aan hen, die zich de theorie hebben
eigen gemaakt, niet geringe moeielijkheden.
Daarom scheen hare toepassing oorspronkelijk ook
beperkt te moeten blijven tot die wetenschappelijke
doeleindendie tot hare uitvinding in het laatst
der vorige- en het begin dezer eeuw aanleiding gaven.
Is echter eenmaal een levensvatbaar beginsel gevonden,
dan blijkt het opruimen van bezwaren, het overwinnen
van moeielijkheden dikwijls slechts eene quaestie van
behoefte, van oefening, tijd en ervaring.
Al spoedig vond de methode der kleinste quadraten
haren weg in de hoogere geodesie, later in de mechanica
en andere takken der natuurwetenschap, in den jongsten
tijd doet zij even langzaam als onweerstaanbaar en zeker
haren invloed op de gewone landmeetkunde gevoelen.
