123
Het andere uiteinde van de liniaal is schuin afgewerkt en
draagt een indexstreep, die dient om het beginpunt der omvoering te
bepalen en daarop na de omvoering te kunnen terugkeeren.
Dit beginpunt wordt meestal aangegeven door eene fijne potlood
lijn op het papier.
Bij het gebruik van de liniaal drukt men de naald in het papier
en zet de voerstift in een der gaatjes van den liniaal, dan kan
met de voerstift een cirkelomtrek van bekenden straal beschreven
worden.
De contróle-plaat is eene koperen schijf van 17 c. m. middellijn,
waarop cirkelomtrekken van 8, 6, 3 en 1 c. m. straal zijn ge
graveerd. Over deze cirkelomtrekken kan dan de voerstift ge
makkelijk en nauwkeurig bewogen worden.
Gebruik en onderzoek naar de nauwkeurigheid
van de nauwkeurigheids-planimeters.
In het algemeen worden deze planimeters op dezelfde wijze ge
bruikt, als de gewone poolplanimeter. Men heeft daarbij het vol
gende in acht te nemen.
1°. Wanneer bij het gebruik de meetrol dicht bij den rand der
schijf komt, beweegt men de voerstift zoo langzaam, dat de cijfers
op den verdeelden rand der meetrol nog goed van elkander te
onderscheiden zijn gedurende de beweging.
2°. Men plaatst de pool (c. q. de draagrollen) zoodanig, dat
het te bepalen oppervlak door den ordinatencirkel (de ordinaten-
as) ongeveer middendoor gedeeld wordt en bij groote of lang
werpige figuren, de omtrek zoo weinig mogelijk van dien cirkel
(of as) afwijkt. Het aanvangspunt wordt steeds zoo gekozen, dat
de rand der meetrol zich bevindt in het vlak gaande door de draai-
as der schijf en de poolas, daar het in dien stand van geen in
vloed is, indien de voerstift niet juist in het aanvangspunt terugkeert.
3°. Om zich te overtuigen, dat het instrument in goeden toestand
verkeert, moet men zien, of alle draaibare deelen gemakkelijk be-
