76
Aan den ordinatenwagen zijn verbonden de hulzen met de
piquqoirs I, II, III, en IV, wier spitsen een rechthoek vormen met
zijden van 4 en 6 decimeters. Op de abscissen- en ordinaten-
linialen zijn verdeelingen in centimeters aangebracht. Wanneer
dus aan de beide wagens indexen verbonden waren, die een scherpe
instelling op die verdeelingen veroorloofden, dan zoude het
reeds mogelijk zijn, om de snijpunten van de evenwijdige lijnen
op de kaarten te brengen. Inderdaad zijn indexen aan die wagens
verbonden (p, q,) doch slechts met de bedoeling, om als wijzers
voor het aantal geheele omwentelingen van de zoo aanstonds te
noemen meetrollen te dienen.
De werkelijke uitzetting van punten geschiedt door gebruikmaking
van de meetrollen H. Deze zijn vervaardigd van celluloid en
bevinden zich in de ramen s die beide door eene as verbonden
zijn aan de verbindingsstukken t en om die as kunnen draaien.
Wordt het instrument niet gebruikt, dan worden die ramen door
een soort wervel opgelicht gehouden. Bij het gebruik laat men
de ramen om hunne assen draaien totdat de rondsels r tegen
de linialen rusten. Zij worden dan daartegen aan gedrukt door
de veerende koperstrookjes v. (zie fig. 5.) In fig. 1 zijn de ramen
van de meetrollen opgelicht en het raam van den ordinaten wagen
in fig. 4 en 5 neergelaten zoodat het rondsel rust tegen den ge-
tanden kant van het liniaal. De rondsels r, deel uitmakende van
de mechanische assen der meetrollen, zijn voorzien van fijne tanden,
(4 per millimeter), die juist vatten in de gekartelde kanten x en z van
de linialen (zie fig. 5.) Deze getande kanten vormen de lengteëen-
heid, voor de uitzetting van punten op het papier. Daar de omtrek
der rondsels twee centimeters bedraagt, zijn juist vijf omdraaiingen
van de meetrollen noodig, om de piquoirs een decimeter te verplaatsen-
De omtrek der meetrollen (ruim 1 dM.) is daarom verdeeld in twee
deelen, die beiden becijferd zijn van 1 tot 10, en van 1 tot 20 YlOOO Gil
V2000zoodat een index, op een plaatje boven de rollen aan het raam
bevestigd, onmiddelijk tot in tiendedeelen van millimeters aanwijst,
terwijl honderdstedeelen van mM. kunnen geschat worden.
