77
Een vereisclite voor nauwkeurige uitzetting is, dat aan de wagens
eene grove en eene fijne beweging kan gegeven worden; de grove be
weging geschiedt met de vrije hand, de fijne met micrometerschroevem
Voor den abscissenwagen geschiedt het laatste met het toestelletje u,
dat in de gleuf c van het liniaal A loopt, daarin kan worden vast
gezet door een klemschroef, en aan den wagen verbonden is door een
micrometerschroef ij, om welke, ter voorkoming van dooden gang, een
spiraalveer verbonden is. Het toestelletje f, dat dezen dienst doet
bij den' ordinatenwagen, loopt in twee gleuven, ter wederzijde van
het ordinatenliniaa! aangebracht. De klemming geschiedt door
een klemschroef; de fijne beweging eveneens door een micrometer-
schroef met spiraalveer.
De afmetingen van het instrument zijn zoodanig gekozen, dat
beide wagens over hunne geheele lengte verplaatst kunnen worden,
zoodat uitzetting van een rechthoek van 120 bij 80 cM. mogelijk
is, en dus de bladen van gewone afmetingen daarmede in alle
richtingen van ruitlijnen kunnen voorzien worden. Met eene eenigs-
zins gewijzigde inrichting der hulzen zouden de piquoirs vervangen
kunnen worden door loupen met kruisdraden ter aflezing van coördi
naten. Behalve dat bij zulk eene inrichting geene rekening ge
houden wordt met de verandering, waaraan het papier onderhevig
is komt die mij toch niet wenschelijk voor bij de thans gebruikelijke
manier, om voor de kadastrale kaarten omplakte bladen te bezigen
Bij het gebruik van den coördinatograaf moet gelet worden op
gelijkmatige en langzame beweging der twee wagens, opdat de
rondsels niet over een of meer tanden der linialen heenspringen.
Bij het oorspronkelijk ontwerp was dit wel het geval zoolang het
rekken of krimpen van het papier regelmatig plaats had, zij het dan ook
verschillend in de twee richtingen der quadraatlijnen. Daartoe was de
lengteëenheid gelegd in den omtrek eener looprol (thans rondsel) welke
eenigszins conisch afgeslepen en in de richting harer as verplaatsbaar
moest zijn. B.
