195
zijner aandeelhouders vóór alles moest behartigen en dat van haar
niet kon geëischt worden, vooral niet in de kindschheid van
haar bestaan, toen nog niemand, behalve misschien de geniale Co en
de toekomst kon vermoeden die haar verwachte dat zij door
vrijgevige bepalingen de ontwikkeling van vrijen handel, nijverheid
en landbouw zou bevorderen. Het monopolie-stelsel, waaraan zij
haar opkomst dankte, bleef voor haar het alleen-zaligmakende
en zij bleef aan dit grondbeginsel getrouw totdat het haren onder
gang veroorzaakte.
Ook voor de geschiedenis der wetgeving op den overgang van vaste
goederen en de vestiging van hypotheken zijn deze plakaten,
waarin die onderwerpen voor het eerst worden geregeld, van
belang. De eerste rechterlijke ambtenaren voerden hier te lande
de bepalingen in die toen in het moederland van kracht waren.
Het stelsel van het zoogenaamd gerechtelijk transport, waarbij de
akten van eigendoms-o verdracht en van hypotheek-vestiging op straffe
van nietigheid moesten worden gepasseerd voor het collegie van sche
penen (later voor den Raad van Justitie) behoorde in het oud-Hol-
landsch recht tehuis, maar is in de meeste landen van Europa, speciaal
in die, welke de.Napoleontische wetgeving invoerden, reeds lang veroor
deeld. Bij het reeds sedert 1848 in Ned. Indië ingevoerde burger
lijk wetboek werd dan ook geheel en al met dit stelsel gebroken
maar de daarop betrekking hebbende bepalingen zijn nog steeds
niet ingevoerd.
Nog steeds heerscht in principe het plakaat van 28 Augustus
1620 en oefent ongestoord zijn verderfelijken invloed uit; tot
groot nadeel voor de ontwikkeling van gezonde rechtstoestanden
en tot nog veel grooter nadeel voor 's lands kas, maar tot niet te
berekenen voordeden voor de griffiers van de raden van justitie
en de secretarissen der residentiën. De wijzigingen, in den loop
van twee en een halve eeuw in de wetgeving betreffende bedoelde
onderwerpen gebracht, zijn hoofdzakelijk aanvullingen, maar het
grondbeginsel is nog steeds hetzelfde.
