197
dit plakaat werd gestraft met: R Nietigheid der handeling; 2e
verbeurdverklaring der goederen, 3e arbitrale correctie „als ver-
„breeckers van onse geboden naer eysch van saecken."
Het plakaatboek, dat de plakaten dikwijls slechts in résumé
mededeelt, spreekt bier van het vervreemden van vaste goederen
in het algemeen. De bedoeling echter was, eene belasting van
10% te heffen van de overdracht van vaste goederen, binnen de
stad Batavia gelegen. Is dit uit den tekst van het plakaat zelf
reeds af te leiden, waar die luidt: „10 der waerdye, voor
welke deselvige [erven, leenen en de andere diergelycke onroerende
ende vaste goederen"], bepaald bewezen wordt mijne bewering
door de thans te bespreken Resolutie der Hooge Regeering van
1 Februari 1627, waar bij eene belasting van 25%, geheven
bij overdracht van tuinen en landerijen, eveneens tot op 10% werd
verminderd. Wanneer deze belasting van den 4den penning is
ingevoerd, heb ik uit de mij ten dienste staande bronnen niet
kunnen naspeuren. De regeering onderscheidde dus huiserven en
leenen binnen de limieten der stad en tuinen en landerijen daar
buiten. Van de eersten werd bij overgang sedert Juni 1623 10°/o
en van de laatsten sedert een mij onbekend tijdstip 25% geheven,
behalve tienden van alwat de tuinen en landerijen voortbrachten.
Alvorens de hoogst belangrijke resolutie van 1 Februari 1627
mede te deelen, die een geheel anderen, in vergelijking met het
tot nu toe gevolgde stelsel, een zeer vrijzinnigen geest ademde,
dient een en ander in het midden gebracht, omtrent de oorzaken
aan welke zij waarschijnlijk haar ontstaan te danken had.
In zijn brief van 12 November 1618 aan de Bewindhebbers
der Cie, bezigde Go en zijne bekende woorden: «Dispereert
niet,want daar can in Indien wat groots verricht
worden" en tot aan zijn dood toe, verliet hem nimmer de frissche
moed, het vol vertrouwen in de groote toekomst der Compagnie,
waarvan deze woorden blijk gaven. Een geniaal brein als het
Afgedrukt in de Jonge V bladz. 84 87.
