233
stad gelegen; de eigenaren van landerijen daarbuiten waren daaren
tegen verplicht zeiven de wegen en rivieren langs hunne landen
in orde te houden.
Dit blijkt o. a. uit het plakaat van 15 Juni 1647, waarbij den
eigenaren van landerijen „binnen onse jurisdictie ende langs de
»groote rivier ende de rivier van Crocot" werd gelast om binnen
twee maanden, voor zoover ieders land strekte, de wegen van
ruigte te zuiveren, die, zoo noodig, op te hoogen, alsmede genoemde
rivieren van struiken en boomstammen te bevrijden.
De poenaliteit was: Voor de eerste maal eene boete van 100
realen en bij voortgezet verzuim, verbeurd verklaring van het land.
Een dergelijke last werd ook uitgevaardigd aan de eigenaren
van landen in de nabijheid van Batavia gelegen en zulks bij het
plakaat van 28 Mei 1654 dat ik reeds vroeger besprak.
Bij de toeneming van het aantal der landerijen, in de omstreken
van Batavia uitgegeven, deed zich meer en meer de behoefte
gevoelen aan eene goede rechtsbedeeling over die landen en aan
waarborgen voor de rechtszekerheid der grenzen.
Op de krachtige persoonlijkheid van Antonie van Diemen
waren in het Gouverneur-Generaalschap de meer dan zwakke
Gornelis van der Lijn en Garel Reyniersz opgevolgd.
Onder het bestuur dezer landvoogden vertoonden zich terstond
de misbruiken, die in een later tijdperk van de geschiedenis der
Compagnie zooveel tot haren ondergang zouden bijdragen.
Het drijven van handel voor eigen rekening en dus ten nadeele
van de belangen der Compagnie kwam bij hare hoogere, zoowel
als lagere dienaren evenzeer in zwang als misbruik van gezag en
rechtsverkrachting tegenover de ingezetenen van Batavia, ten einde
het reeds toen gehate particuliere element zooveel doenlijk te be-
nadeelen en ten zijnen koste eigen buidel te spekken.
De Bewindhebbers begonnen het eerst dezen staat van zaken
te vermoeden door den terugkeer naar Nederland van vele vrij
burgers die zij voor goed in Indië gevestigd waanden, en lieten
