8
Was Pi card's toise gelijk de tegenwoordige 1,94-9036 M.,
dan zou de Rh. R. die hij vergeleek 3,7681 M. zijn geweest. Van
S win den betoogt, dat de Rh. R. van Lulofs (1752) 3,76586
M. was; officieel is in Febr. 1808 vastgesteld 1 R 3,76736.
Langs geheel anderen weg is ook van S win den tot het besluit
gekomen, dat de Roede ten tijde van S n e 11 i u s kleiner was dan
in later tijd. Met ons cijfer 1 R 3,7635 M. zou de cylinder van
Snellius 3,0527 L. inhoud hebben en e'én kubieken Rh. Voet
water van 15° in de lucht wegen 30,787 K.G., dus 1 Amst. van
Snellius 0,49028 K.G.
Van Swinden stelt 1 Amst. 16 0,49409 K.G. «maar op dit stuk
is vrij wat verwarring"; dit zou wijzen op eene roede 3,7733 M.
of wat waarschijnlijker is: de gevulde cylinder van Snellius was
0,5 m.M. te groot in wijdte en hoogte, d. i. zijn inhoud 23,8 c.M3-
meer dan bedoeld was.
Cap. 6 10, p. 156207 bevatten het verhaal der eigenlijke
graadmeting.
Cap. 6 beschrijft het dubbel ruitvormig basisnet tusschen Leiden
en Soeterwoude, fig. 2, waarbij uit een basis t c van 87,05 R de
zijde LS 1092,33 R wordt afgeleid. De scherpste hoeken zijn
niet gemeten; de uitkomst bleek later 1/m fout te wezen.
Snellius zegt, dat hij de uitkomsten in 2 decimalen geeft,
ofschoon reeds de eerste onzeker is: eene overdreven cijferweelde,
die de meeste geodeten nog niet kunnen ontberen.
Cap. 7 beschrijft het secundaire net (basesnet) L, S, W, V, H en
de tweede basis, tusschen W en V. Hier, gelijk in de volgende
capita, wordt elke driehoek of ruit, die trigonometrisch opgelost
moet woiden, in een afzonderlijk *problema!' behandeld en zoo noodig
afzonderlijk afgebeeld. De figuren zijn soms wanhopig slecht getee-
kend. stations rechts en links, boven en onder, verwisseld; stompe
hoeken scherp geteekend; dezelfde letter zonder noodzaak voor
meer dan één punt gebruikt, enz. Bij M u s s c h e n b r o ek is het
met veel beter gesteld; het heeft mij eenige malen moeite gekost
om dat behoorlijk in orde te brengen.
De cylmder van Snellius had een oppervlak van 11,82 d.M2. en een
gewicht van 1,6263 Kg. De wanddikte kan dus hoogstens 1,7 m.M. bedragen
