115
Toen nu ook in 1715 de resultaten der Peru-expeditie in denzelfden geest
uitspraak deden twijfelde men er niet meer aan, de door Newton verkondigde
denkbeelden waren volkomen in overeenstemming met de werkelijkheid.
Volgens de berekeningen door Cassini gedaan had de kleinste breedtegraad
op den parallel van 45s43m tusschen Perpignan en Rodès eene lengte van
5704S81/a toisen en de grootste op den parallel van 49° tusschen Parijs en
Duinkerken eene lengte van 57084 toisen, het grootste verschil tusschen de
opvolgende graden van den meridiaan die Frankrijk doorsnijdt bedroeg dus
ongeveer 10 toisen per graad.
Door vergelijking der lengten van den noordelijksten en zuidelijksten graad
vonden zij als waarde voor de afplatting der aarde van dien tusschen
Parijs—Duinkerken en Bourges--Rodès en ten slotte door vergelijking
van hunnen zuidelijksten graad met de resultaten door de Maupertius in
Lapland verkregen y™
Nadat het geodetisch gedeelte van het werk van Picard door Cassini en
het astronomische door de Maupertius was onderzocht en verbeterd werd de
afplatting der aarde in verband met de lengte van den graad aan den pool
cirkel berekend op
Door toepassing van de door Maupertius gevondene formule voor de af
platting berekende Lacondamine haar uit de Fransche en Laplandsche
graadmeting op
145
Uit de Peruaaansche en de Laplandsche ^yjj
Fransche Peruaansche
Hierbij nam hij den graad van Maupertius op 57422 en dien van de
Fransche meting op 45e43m breedte op 57050 toisen aan.
Bouguer stelde uit deze verschillende waarden de navolgende hypothese op:
De toename der lengte van de graden is evenredig aan de vierde mach
ten van de sinus van de breedte, waarbij de verhouding der assen is als 178:179.
Wij zien uit het vorengaande dat, mocht de afplatting van onzen planeet
al met zekerheid geconstateerd zijn, de hoegrootheid dier afplatting nog ten
eenenmale onzeker was.
Van dit oogenblik af werd de bepaling van den juisten vorm der aarde
eene der moeilijkst optelossen vraagstukken.
Het begrip „graad der aarde" was thans een geheel ander dan bij eene
bolvormige gedaante.
Terwijl bij de laatste voldoende was dat begrip slechts met eenen grooten
dl4
