163
welke methode voor de lengtebepaling de voorkeur verdiende, die door middel
van buskruitsignalen of die door aanwending van Réverbérès.
Voor dit onderzoek verliep geruimen tijd en toen in 1818 het Duitsche
leger Frankrijk verliet, verviel dit plan geheel en liet het Fransche gouver
nement de vorengenoemde lenglegraadmeting tusschen Brest en Straatsburg
uitvoeren.
Von Muffling gaf zijn plan echter niet op, uit 48 driehoeken die door hem,
generaal Krayenboff en den overste Tranchot gemeten waren, leidde hij de
zijden Duinkerken-Mannheim, Mannheim-Seeberg en Seeberg-Duinkerken af,
en voerde met behulp van dezen grooten driehoek waarvan op alle punten
breedte en azimuth waren waargenomen geheel zelfstandig eene graadmeting uit.
Hij vond voor het lengteverschil tusschen Seeberg en Duinkerken in tijd
0u33m253 178 of in graden 8£21m17s68 en voor de afplatting der aarde -
8 315,2
Na afloop stelde hij zich voor deze lengtegraadmeting tot aan de Memel
voort te zetten, toen hij echter den generalen staf verliet werd dit plan vergeten.
Zooals wij hiervoor reeds mededeelden werden, behalve de metingen uit
sluitend gedaan om den vorm en de grootte der aarde te leeren kennen,
ook verschillende triangulatiën uitgevoerd, waarvan het hoofddoel was in de
behoefte aan goede kaarten te voorzien, waarmede zich in het bizonder de
militaire departementen bezighielden doch waaraan steeds astronomen be
hulpzaam waren, ten einde door astronomische bepalingen de triangulatiën
tevens voor graadmetingen dienstbaar te maken.
In Hannover vormde Gauss van 1821—1824 een driehoekennettusschen
de sterrewachten van Göttingen en Alton a.
Voor den boog die 2fc'0m573 bevatte vond hij eene lengte van 115163
toisen of voor den meridiaangraad op 52fc'2m173 breedte eene lengte van
57126 toisen.
In meer dan een opzicht is de graadmeting door Gauss verricht belangrijk, ten
eerste vereffende hij langs wetenschappelijken weg de fouten in zijn driehoekennet
door aanwending van de methode der kleinste kwadraten, dan vond hij den
heliotroop uit, waardoor de driehoekspunten des daags door middel van zon
licht werden zichtbaar gemaakt, hetgeen vroeger met parabolische reflectoren
(Réverbères) of door Bengaalsch vuur geschiedde.
De thans algemeen bekende vereffeningsrekening volgens de methode der kl: kw:
werd het eerst behandeld in het jaar 1805 in het werk van Légendre Nouvelles méthodes
pour la determination des orbites des comités'appendice p. 72—80 %.Sur la méthode des
moindres carrés."
Onafhankelijk van Légendre vond Gauss (1795) de methode der kl kw: aan de Uni
versiteit te Götttngen, maakte ze eerst bekend in 1809 in het werk Theoria motus Cor-
porum coelestium in sectionibus conicis solem ambientium(Jordan. Vermessungskunde.
Band I pag. 4).
