14
25865* R berekend is; dat de som der hoeken om Dordtrecht 359° 18'
is enz. Hoe Calckoen gerekend heeft zegt hij niet, bij A en B
stuitte hij toch op onzekerheden en het zeer foutieve azimut heeft
hij niet verbeterd. Zijn stukje bevat eenige belangrijke historische
bijzonderheden over Blaeu (zie Hoofdstuk II) maar is overigens
oppervlakkig.
Wij mogen niet verzuimen om onder degenen, die over de graad
meting van S n e 11 i u s hebben geschreven, nog Delambre te
noemen, welke in zijne Histoire de 1' Astronomie moderne, II p. 92,
daarvan een uitstekend overzicht geeft.
Musschenbroek heeft recht op onze erkentelijkheid, omdat
hij de verbeteringen van S n e 11 i u s zelf in het licht gaf. Zijne
eigene verificatie beantwoordt geenzins aan de eischen, die men in
het begin der 18de eeuw reeds stellen mocht. x)
Wij gaan nu over tot de details der meting van S n e 11 i u s.
4. Het Bas es ti et bij Leiden.
Dit is afgebeeld in fig. 2. Het bestond in 1615 uit vijf, in 1622
uit zes stations. In 1622 zijn de vroeger bepaalde hoeken niet her
meten, maar M. schijnt geverifieerd te hebben: LS V 77° 10' 30"
en nieuw gemeten L V S 57° 28' 30''.
Vijf bases zijn gemeten: n° 1 i c 87,05 Rhijnl. Roeden; in
het jaar 1615. n° 2 i g 348,1 R. in 1616. n° 3 <5^7—475,OR.
in Jan. 1622. n° 4 f o 250,0 R. op 3 Febr. 1622, en waarschijnlijk
in de zelfde maand n° 5 k m 471,5 R. De eerste twee over het
land; de laatste drie over het ijs (zie blz. 11), allen met een land
metersketting. Uit t c werd eerst afgeleid a e 326,43 R., welke
uitkomst door S n e 11 i u s als juister beschouwd werd dan de on-
middelijke meting, die een en andermaal 326,9 R. gaf. Deze meening
is waarschijnlijk veroorzaakt door de omstandigheid, dat de lengte
der zijde W V berekend uit t c volkomen overeenstemde met die
uit i g. In 1615 vond Snellius L S 1092,33; S V 921,91
Musschenbroeks uitgave is ook niet vrij van fouten, p. 401
moet i e o 39°55'40'' zijn, in plaats van 40° 2' 35". Dit geheele
probleem sluit niet. p. 379 moet o a e 90°0' en niet 90Q6' heeten en
Snellius wordt hier ten onrechte van rekenfouten beschuldigd.
