dat de fout van vele triangulatien kleiner is dan jqo 000 voor,-s zouc^en de
breedtebepalingen minstens op 0."3 nauwkeurig moeten zijn, en zouden
de lengtebepalingen langs telegraphischen weg gevonden worden.
Voor het aandeel dat ons land in de onderneming zou hebben, werd
prof. Kaiser afgevaardigd, ten einde in vereeniging met generaal Baeijer de
daartoe noodige plannen te beramen.
Na dien tijd hebben de meeste van vorengenoemde Staten zich beijverd,
de noodige waterpassingen en triangulatien te doen verrichten.
Jaarlijks worden de bizonderheden dier opera tien bekend gemaakt door de
rapporten van het centraalbureau der Europeesche graadmeting.
Voor zooveel ons land betrefr, waren we in de gelegenheid door middel
van dit tijdschrift kennis te maken met het verslag over de jaren 1885,1886
en 1887 der Nederlandsche commissie, waarvan prof. van de Sande
Bakhuijzen voorzitter en prof. Scho 1 s secretaris is.
SLOT.
Uit het voorgaande geschiedkundig overzicht zien wij, dat de bepaling
van de afmetingen van den planeet dien wij bewonen, van de vroegste tijden
af tot op heden, steeds een onderwerp is geweest dat de grootste belangstel
ling der verschillende volken heeft opgewekt.
Nadat Aristoteles zijne meening omtrent eene bolvormige gedaante der
aarde had bekend gemaakt, en na hem eenvoudige praktische waarnemingen
een ieder in staat stelde zich van de juistheid dier bewering te overtuigen,
was het alleen de grootte van dien bol die de nieuwsgierigheid gaande
maakte.
Het denkbeeld uit de lengte van een boog den omtrek van den bol
afteleiden lag even goed ten grondslag aan de ramingen in de oudheid
gedaan, als aan de metingen in de nieuwste tijden verricht.
Veel meer toch dan schattingen van den omtrek kon men de verschillende
pogingen, die tot aan de meting van kalif Mamoen werden gedaan, niet
noemen.
Immers al moge de wijze, waarop Eratosthenes zijne aardmeting verrichtte,
wiskunstig volkomen correct worden genoemd, wij hebben gezien dat de
praktische uitvoering geen grond opleverde om daarvan een gewenscht resul
taat te verwachten; doch de voornaamste oorzaak waarom bij de ouden
slechts van eene schatting van den omtrek kan sprake zijn, ligt in de nog tot
op dit oogenblik bestaande onzekerheid omtrent de door hen gebruikte maten
en de verschillende waarden door hen zelf daaraan toegekend.
Eerst uit den glanstijd der Arabische kalifen dagteekent dan ook eene
202
