Uit die waarden leidde hij de definitieve uitkomsten voor den Indischen atlas af als: a 6376633,8 b 635,6133 c 311,043. Hoogst belangrijk zijn de in de tweede helft dezer eeuw door Captain Clarke verrichte berekeningen van de omwentelingsellipsoide. Uit tien graad metingen, de Peruaansche, de beide Indische, de Fransche, de Engelsche (van Dunnose tot Saxavord 10(U3m,) de Hannoversche, Deensche, Pruisische, Russische (van Bélin tot Hochland 8s2m) en de Zweedsche waarbij geheel de Besselsche rekenmethode gevolgd werd, bepaalde hij de afmetingen als volgt: a 6377862,4 b 6356465 c 298,07. Na weglating van het station Evaux ten zuiden van Parijs waar eene aanmerkelijke afwijking van het schietlood was waargenomen werden de verschillende waarden: a 6377935,8 b 6356521 c 297,72. Na beëindiging van de groote Russische graadmeting van Foeglenaes tot aan de mondingen van de Donau bezigde Clarke ook dezen boog bij zijne berekeningen. Uit de thans gebezigde 9 graadmetingen, de Engelsche van St. Agnes het Z. W. punt van Cornwall tot Saxavord op het noordelijkste der Shetlandsche eilanden (10e56m,) de Fransche van Formentera tot Duinkerken (12g22m) met weglating van het station Evaux, welke metingen met elkander verbon den waren door den afstand tusschen de parallellen van Duinkerken en Greenwich, verder de Russische (25«20m), de nieuwe Indische (2U21m), de oude Indische (1^35™), dc Pruisische (lg30m), de Peruaansche (3s7m), de Hannoversche (2elm), de Deensche (U'32">), werden volgens de Besselsche rekenwijze twee omwentelingsellipsoiden berekend, de eene met twee, de andere met drie assen De meridaanbogen van beide ellipsoiden op denzelfden as van de ellips beschreven, weken het meeste af op 45 graden breedte, terwijl ze aan den equator en aan de polen weder samenvielen. Uit de ellipsoide met drie assen waarvan de afplatting werd bepaald op 291.86, werden de afmetingen van de omwentelingsellipsoide met twee assen bepaald op: a 6378293.7 b 6356618 c 294.26. Generaal Schubert heeft in 1859 het eerst een idealen vorm voor de aarde trachten te vinden in eene ellipsoide met drie ongelijke assen. Uit de navolgende acht bogen, de Russische, de tweede Indische, de Fransche die aan de kaap, de Peruaansche, de Pruisische, Engelsche en die in Pen- sylvanie die evenals bij de berekening van Everest twee aan twee gecombineerd werden, bepaalde hij 28 ellipsoiden. De definitieve waarden der verschillende afmetingen werden als volgt gevonden a 6378555.6 4 6377837.4 b 6356719.4. 207

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

Tijdschrift voor Kadaster en Landmeetkunde (KenL) | 1889 | | pagina 229