209
Baeyer ontworpen en door een voldoend aantal slingermetingen, bevrijd van
alle onnauwkeurigheden, de afwijkingen van den regelmatigen vorm der aarde
leeren kennen, wellicht komt de ellipsoide, afgescheiden van die oneffenheden,
dan overeen met een regelmatig omwentelings-lichaam waarvan de afplatting
toevallig ggg bedraagt; de verhouding van de middelpunt vliedende en
de zwaartekracht aan den equator.
Wij stipten reeds aan hoe te gelijk met de geodetische operatiën, noodig
voor de bepaling van de afmetingen der aarde, in bijna alle beschaafde landen
uitgestrekte triangulatien werden verricht ten einde nauwkeurige kaarten te
verkrijgen.
Ons land werd voor dat doel door Kraijenhoff van een net van driehoeken
voorzien waarvan de uitkomsten werden, neergelegd in de bekende „Précis
Historique des opérations etc aan dat primaire net bestaande uit 162
driehoeken werd later door de genie een secondair net van driehoeken ver
bonden, voor de vervaardiging van de militaire topographische kaart.
Een langdurig en grondig onderzoek van Kraijenhoffs metingen door
Cohen Stuart en Kaiser verricht, heeft echter tot resultaat gehad dat die
uitkomsten geen voldoenden graad van nauwkeurigheid bezaten om gebruikt
te worden voor de Europeesche graadmeting, waaraan ook ons land hare
hulp had toegezegd. De van 18661878 door Stamkart verrichte metingen
voor eene nieuwe driehoeksmeting in ons land bleken na een nauwkeurig
onderzoek, door Schols en Oudemans verricht, evenmin aangewend te kun
nen worden voor de Europeesche graadmeting, zelfs waren die uitkomsten
volgens het oordeel van vorengenoemde geleerden minder nauwkeurig dan
die van Kraijenhoff.
In hare missive van 28 Februari 1885 drong de Rijks-Commissie voor
graadmeting en waterpassing bij Zijne Excellentie den Minister van Binnen-
landsche Zaken er op aan om bij gelegenheid van de deelneming aan de
algemeene Europeesche graadmeting een geheel nieuw primair net van triangu
latie over Nederland samen te stellen.
Zij wees in hare missive op het veelzijdig nut eener nauwkeurige primaire
triangulatie, eerstens wijl ons land daardoor de verplichtingen kan nakomen
waartoe het zich in 1864 op uitnoodiging van de Pruisische regeering ver
bond, en vervolgens wijl eene nauwkeurige driehoeksmeting voor een deugdelijk
Kadaster onontbeerlijk is.
Genoemde commissie heeft hare pogingen met gunstigen uitslag bekroond
gezien, aan haar is het verrichten eener geheel nieuwe primaire niet alleen,
doch ook de uitvoering eener nieuwe secondaire triangulatie over ons land
opgedragen.
Vooral voor de belangrijke tak van den Staatsdienst het Kadaster is eene
nauwkeurige secondaire triangulatie van het grootste belang, daar alle pogingen
