22
bepaald, die alles wat vóór hem op dit gebied was gedaan, verre
overtreft. De meeste zijner driehoeken zijn goed gevormd eenige
bezitten echter te scherpe hoeken, en van te velen is e'éne hoek
(dikwijls juist de kleinste) niet gemeten.
6. Instrumenten. Astronomische Uitkomsten.
B1 a e u (zie hoofdstuk II) heeft waarschijnlijk de instrumenten
van Sn el li us, op diens eigen kosten, vervaardigd. Een bekwamer
en zaakkundiger instrumentmaker was in Europa wel niet te
vinden.
Geen van de werktuigen, welke voor de graadmeting hebben ge
diend, zijn bewaard gebleven (Kaiser). Musschenbroek zegt
er niets van. S n e 11 i u s geeft wel teekeningen van de instrumenten
der oude Grieken en van Fern el, maar niet van zijne eigene, en
de beschrijving is zeer onvolledig.
Van de bases nos 2, 3 en 4 (blz. 10) wordt uitdrukkelijk gezegd,
dat zij met een landmetersketting zijn gemeten, en voor de
andere twee zal wel eveneens gehandeld zijn. Waarschijnlijk had
Snellius een verdeelde ijzeren standaard-roede, maar ook deze is
verloren gegaan (Kaiser 1. c. S. LIV). Het basis apparaat was
dus wel zeer primitief, maar toch reeds een groote vooruitgang bij
Fern el, die het aantal omdraaiingen van het wiel zijner koets
telde, en bij de ouden, die de schreden telden.
Voor het meten der hoeken gebruikte Snellius eerst een
koperen quadrant van 2 /5 voet (69 c.M.) straal (p. 156). De limbus
was rechtstreeks verdeeld in 3' en door transversalen kon 1' met
zekerheid afgelezen worden. Vanaf het station Oudewater werd een
halve cirkel van 3 1% voet (110 c.M.) middellijn gebruikt p. 177, over
welken niets naders wordt medegedeeld. Tot bepaling der poolshoogten
diende een ijzeren quadrant met koper ingelegd, van 5V2 voet
(172,5 c.M.) straal. 1' besloeg dus bij deze instrumenten respectie
velijk 0,32; 0,16 en 0,50 mM. Snellius heeft waarschijnlijk
de fouten van zijne instrumenten niet bepaald. Wel zegt hij, p.
170, dat het zeer lastig was om door de nauwe spleten der pinnulen
J) S t e v i n, Wisconstighe Ghedachtenissen, 1605, 2<= stuk blz. 4S beschrijft
zulk een ketting en verdeelde roede.
