262
1
V
e2
a
b
Q
om
om
1" Breedte in
millimeters.
1" Lengte.
De uitkomsten van Clarke zijn zonder twijfel de meest juiste, en
er is geen enkele reden waarom men vooral voor de tropische ge
westen aan de constanten van Bessel zou blijven vasthouden. Maar
voor een bepaalde landstreek is het geheel onzeker, welke waarden
van 1" breedte en lengte men moet aannemen. De geo'tde (d. w. z.
het zeeoppervlak, voortgezet onder het vaste land) toch is volstrekt
geen regelmatige ellipsoïde. Legendre, Delambre en Laplace heb
ben nadrukkelijk verklaard, dat de poolshoogten en azimuts onre
gelmatigheden vertoonen, die grooter zijn dan de waarnemingsfouten.
de eerste vergelijking moet men bovendien integreeren van B j x" tot B -+■ \x"
Deze formules met p zijn wel zoo gemakkelijk als de gewone met e-. Men
bemerkt aanstonds: 1° dat Krayenhoff in Topographische waarnemingen blz.
63 de term Cos 4 B met het verkeerde teeken gebruikt heeft; 2° dat Listing
in Göttingische Nachrichten 1873 s. 49 geheel onjuiste cijfers geeft en 3° dat
bij Bessel de coëfficiënten van Cos 4 B en Cos 6 B fout zijn. De laatste
fout is in 1876 reeds door Jordan aangegeven „der falsche Coefficient von
4B, welcher sehr schadlich ist, kan nur durch sehr weitgreifende Nach-
rechnung gefunden werden." Het schijnt wel, dat men in alle werken over
geodesie en aanverwante onderwerpen rekenfouten kan opsporen en niet
zelden betreffen deze hoofdzaken. Ik heb dan ook geen onbepaald vertrou"
wen op de geographische coördinaten van Krayenhoff noch op de oudere
tafels berekend met de Besselsche constanten.
1799. J. H. van Swinden
334
0,00 5979
637 5737
6356 650
10 0 0 0000 M.
1810. J. B. J. Delambre
308,65
64695
6984
322
1827. Puissant-Krayenhoff
309,65
6449
6950
356
1841. F. W. Bessel
299,1528
6674
7397
079
0850
1880 A R Clarke
293,465
68035
8249
515
I860
v. Sw. 30S64.20 - 138,82 Cos. 2 B
0,26 Cos. 4 B.
30933,60
Cos. B - 23,18 Cos. 3 B
-1- 0,03 Cos. 5
Del. 30866,43 - 150,25
0,30
30941,56
- 25,09 -
0,03
P.-K. 30866,43 - 149,77
4- 0,30
30941,31
- 25,01 -
0,0.3
Bess. 30866,84 - 155,02
0,32
30944,36
- 25,89 -
0,03
Cl. 30869,97 - 158,06
0,34
30949,00
26,40 -
0,03
