28
S t e v i n J) leerde ze aan Prins M a u r i t s, en door hen werd
Ludolph van Ceulen in 1600 tot lector of professor in de
toegepaste wiskunde (landmeten enz.) benoemd, Ceulen had in
1596 van onderscheidene landmeetkundige vraagstukken trigonome
trische oplossingen gegeven. 2) Maar voor ons van nog meer be
lang, is hetgeen een andere landgenoot, 80 jaren vóór S n e 11 i u s
had geschreven.
8. De Triangulatiemethode van Gemma Frisius.
Rei nier Gemma werd in 1508 te Dokkum geboren. Hij
studeerde te Leuven en werd aldaar hoogleeraar. Hij was een
vriend van Mercator, den geograaf, en stond in hoogen gunst
bij Karei V. Hij stierf in 1555. Zijn zoon Cornelius (1533
1577) was eveneens een beroemd wis- en sterrekundige.
Apianus die later Prof te Ingolstad werd, had in 1524 een
beroemd werk over Cosmographie geschreven. Gemma gaf daar
van in 1529 eene vermeerderde editie, die later nog eengroot aantal
malen werd uitgegeven, te Antwerpen, Amsterdam en Parijs, in het
latijn, nederlandsch en fransch. Gemma Frisius voegde aan
zijne tweede bewerking, in 1533, een aanhangsel toe, dat ook inde
volgende uitgaven voorkomt.
Daar ik dit werkje nimmer genoemd zag, 3) wil ik er de hoofd
zaken uit mededeelen. Het is, met de vele teekeningen, slechts 16
blz. groot.
De Nederlandsche titel luidt: Een boecxken seer nutendeprofitelijc
allen geographiensleer ende hoemen enige plaetsen beschrijven, ende
het verschil oft distantie der selver meten sal, welck te voren noyt
Zie zijne „Wisconstighe ghedachtnissen, 2e stuck, van de Meetdaet
Leiden 1605.
2) L. van Ceulen. Van den Circkel. Delf 1596, Cap. 18,19.
Zie ook verschillende werken over het landmeten van Sems en Dou
uitgegeven omstreeks het jaar 1600.
3) Later ingevoegd-. Ja toch wel, door E karna, Verhand. Kon. Ned.
Instituut 1825, deel 7 blz. 252. Maar deze heeft het boekje niet goed ge
lezen en kende ook de nederlandsche uitgaven niet.
