G R A A D M E TIN G.
Geschiedkundig Overzicht.
I. Graadmetingen in de oudheid en de daarbij gebezigde lengtematen.
Ten allen tijde is eene juiste kennis der afmetingen van de aarde, die wij
bewonen, een onderwerp van weetgierigheid geweest, dat het menschelijk ver
nuft trachtte uittevorschen en waarmede de grootste wiskunstenaars en sterre-
kundigen zich sedert het ontstaan der wetenschappen hebben beziggehouden.
De geschiedenis der menigvuldige pogingen, die men in verschillende tijd
perken heeft aangewend om tot die kennis te komenverliest zich in de verste
oudheid, en zelfs het denkbeeld om daarop een metriek stelsel te bouwen is
zoo weinig nieuw dat hetzelve inderdaad is uitgegaan van een volk waarom
trent in de jaarboeken der wereld alle herinnering is verloren gegaan.
Voor zoover wij zulks kunnen nagaan is in Egypte, de bakermat der ma
thematische wetenschappen, de eerste poging gedaan om de grootte van onze
planeet te bepalen, het is echter de vraag of, zooals de Grieken en Romeinen
beweren, deze verdienste aan Eratosthenes dan wel aan de oudere
Egyptenaren toekomt.
Door zijne ligging bood Egypte onder alle landen der aarde de beste ge
legenheid aan een langen afstand te meten, en bijgevolg het voornaamste
element voor graadmeting te bepalen; daarbij was het landmeten voor de
heffing van grondbelasting noodzakelijk en waren dus de Egyptenaren daar
mede volkomen vertrouwd.
Het land, meer dan 100 Duitsche mijlen lang, loopt van het zuiden naar
het noorden, wijkt weinig van den meridiaan af en het dal is bijna volko
men vlak.
Voor den omslag der grondbelasting hield de regeering geene rekening met
den bizonderen eigendom, maar met ieder gewest, waarna in overleg met de
bewoners de verdeeling werd gemaakt.
Het land was namelijk in gewesten verdeeld die, zooals wij ons door ver
gelijking van het bericht van Ptolomeus met P a r t h e y's kaart over-
