86
Aangezien van uit de punten 70 en 45, XVIII ontoegankelijk is
ten aanzien van lengtemeting, werden de afstanden 70XVIII en
45XVIII berekend in Tr. Fr. 13 onder volgnummers 13, 14, 15 en 16.
Tr. Fr. 13 is te eenvoudig om op afzonderlijke beschouwing aan
spraak te kunnen maken. Uit de in Tr. Fr. 19 kol. 5 verkregen
neigingen v en de in kol. 6 ingeschreven zijden s. worden de
coördinatenverschillen A p s sin v, A s cos v dubbel be
rekend; en wel in den regel door middel van vierstellige logarithmen
in kol. 7 t/m 10 van Tr. Fr. 19; en in Tr. Fr. 20 door middel van
coördinatentafels, of van andere hulpmiddelen welke toelaten, dat
de verschillen met voldoende nauwkeurigheid gevonden worden.
Hierbij wordt als regel aangenomen dat de coördinatenverschil
len in de beide berekeningen hoogstens 3 cm en slechts bij hooge
uitzondering 4 of 5 cm afwijking mogen hebben.
Over de berekening der coördinatenverschillen in de kol. 7 t/m
10 valt niets op te merken; de berekening door middel van coör
dinatentafels mag niet stilzwijgend worden voorbijgegaan.
De dubbele berekening der coördinatenverschillen moet volstrekt
noodzakelijk worden geacht, wijl het kan voorkomen, dat fouten van
10 tot 15 cm geen zoodanigen invloed oefenen op de lineaire sluitings-
fout, dat men bij overneming van het maximum voor fs uit tafel 5,
hierin aanleiding zou vinden, om tot herberekening te besluiten.
Door de dubbele berekening wordt tevens voorkomen dat com-
penseerende fouten binnensluipen.
De proefberekening waarvan Tr. Fr. 20 een voorbeeld geeft,
is uitgevoerd met behulp van: „Tafeln zur Berechnung goniome-
trischer Coördinaten von F. M. Clouth. Katastergeometer. Halle.
Verlag von Louis Nebert."
In deze tafels zijn voor iedere minuut nieuwe graadverdeeling van
een quadrant (100 graden met ieder 100 minuten) de producten van
de sin. resp. cos. der neiging, met zijden van 10, 20, 30
90 Meter lengte opgegeven.
Gm de tafels ook dienstig te doen zijn voor sexagesimale ver
deeling, werden de bijbehoorende hoeken dezer vérdeeling nauw
keurig afgeleid en naast de centesimale verdeeling afgedrukt, eene
minuut nieuwe verdeeling komt overeen met ongeveer 32" oude
verdeeling.
