7
De consequente doorvoering van het beginsel, dat niemand een
recht kan verliezen buiten zijn toedoen, zou leiden tot de grootste
onzeketheid. Vandaar de exceptie \an verjaring, zelf weder door
allerlei exceptiën getemperd.
De regeling van het recht ten opzichte van onroerende zaken was
de zwakke zijde van het Romeinsche privaatrecht; de onzekerheid
van den eigendom en vooral van hypotheken bereikte in het Ro
meinsche rijk eene bedenkelijke hoogte, ondermijnde alle grond-
crediet en belemmerde eene gezonde ontwikkeling van de landbouw
nijverheid. Overal waar het Romeinsche recht later de overhand
kreeg, hadden gelijke oorzaken dezelfde treurige gevolgen.
Thans zoekt men zich tegen die gevolgen te beveiligen door open
baarheid te geven aan de rechten op omoerende goederen.
Uit het vooropgesteld rechtsbeginsel volgt van zelf, dat de wer
king der openbaarheid slechts eene beperkte kan zijn. Waar boven
alles vast staat, dat mijn recht afhangt van dat mijner voorgangers,
kan openbaarmaking er geen meerdere zekerheid aan geven. De
strekking der openbaarheid is daarom van negatieven aard. Kort
en bondig zou dit behooren te heeten:
Zonder openbaarmaking geen zakelijk rechtdus geen rechtsge
volgen tegen derden.
Het is er echter ver van af, dat dit beginsel het negatieve stelsel
zou kenschetsen x), het wordt zeer onvolledig en gebrekkig toegepast.
In sommige landen (bijv. Frankrijk en België) geldt het alleen voor
conventioneele en gerechtelijke hypotheken en wordt zakelijk recht
overigens door overeenkomst geboren. In het positieve stelsel daar
entegen wordt het beginsel vrij consequent doorgevoerd.
De openbaarmaking op zich zelf heeft buitendien in het negatieve
stelsel niet de kracht, zakelijk recht te doen overgaan, ontstaan of
te niet gaan. Daartoe moet de vervreemder het zakelijk recht heb
ben en bevoegd2) zijn om te vervreemden. Zijn recht hangt af
van dat zijner voorgangers.
Voorzichtig drukt de Staatscommissie in het Verslag (1870) blz. 82 zich
aldus uitIn „een negatief stelsel, dat zijne kracht in een wettelijke negatio
vindt, worden door de wet aan de niet openbaar gemaakte regten bepaalde
gevolgen ontzegd." Doch ook op dezen vagen regel zijn groote uitzonderingen.
2) De bevoegdheid kan opgeheven of beperkt zijn door het bestaan van
