178
worden, zoodat de keuze tusschen die twee punten hoofdzakelijk zal afhangen
van hetgeen het later onderzoek zal leeren omtrent de verbinding met Noord-
wijk en Oosterhout of Breda. Behalve dit onderzoek blijft ook nog de
verbinding met de punten Aardenburg, Assenede en Hulst, die tot de Bel
gische driehoeksmeting behooren, onbeslist. De dikke nevels, waarmede
men in de laatste maanden van den zomer op de Zuidhollandsche eilanden
en in Zeeland te kampen had, werkten het onderzoek zeer tegen, zoodat
ten slotte het verdere onderzoek tot een volgend jaar moest worden uitge
steld en de ingenieurs tegen het einde van October in Delft terugkeerden.
Secundaire driehoeksmeting. Toen op hoofdstuk VIIB der Staatsbegrooting
voor het jaar 1889 een post was uitgetrokken voor de secundaire driehoeks
meting en uit de toelichting bleek, dat de uitvoering zou plaats hebben
volgens het plan, ontwikkeld in ons schrijven aan Zijne Excellentie den
Minister van Binnenlandsche Zaken van 6 Januari 1888, n°. 460, achtte de
commissie het wenschelijk nader kennis te maken met de organisatie van
die metingen in Pruisen, die in vele opzichten als leiddraad voor de organi
satie alhier zou kunnen strekken. Het lid Schols werd daarom gemachtigd
zich in de Kerstvacantie, de eenige tijd dien hij daartoe beschikbaar had,
naar Berlijn te begeven, alwaar hij op de meest voorkomende wijze door den
generaal-majoor Schreiber, chef der Pruisische Landesaufnahme en den
Oberst-Lieutenant Morsbach, chef van de trigonometrische afdeeling, in de
gelegenheid gesteld werd die organisatie in al hare details nauwkeurig na
te gaan.
Zooals hierboven bij de primaire driehoeksmeting reeds vermeld is, werden,
met het oog op de secundaire driehoeksmeting, nog twee ingenieurs door de
commissie aangesteld, ten einde daardoor de uitvoering van de werkzaamheden
voor de metingen van de eerste orde zooveel mogelijk te bespoedigen, dat
weldra met de eigenlijke metingen van de tweede orde een aanvang gemaakt
kan worden.
Aan verdere voorbereiding van de secundaire driehoeksmeting, het aan
schaffen van instrumenten en het aanstellen en oefenen van het personeel,
kon nog niets gedaan worden, wegens gemis aan de noodige localiteit voor
het onderzoek van de instrumenten en de oefening der ingenieurs. Daar
de uitvoering der driehoeksmeting plaats heeft onder de leiding van het lid
der commissie, dat als hoogleeraar aan de Polytechnische school te Delft
belast is met het onderwijs in het landmeten, waterpassen en de geodesie,
en telkens moet worden gebruik gemaakt van de hulpmiddelen die eene in
richting als de Polytechnische school voor dergelijke werkzaamheden aanbiedt,
is het noodzakelijk, dat die localiteit aan de Polytechnische school beschik
baar gesteld wordt in onmiddelijk verband met de lokalen voor het boven
genoemde onderwijs. De commissie vertrouwt dat bij de noodzakelijke
uitbreiding welke de lokalen voor dat onderwijs moeten ondergaan, hierop
