199
Deze laatste is weer gelijk aan het getal pikols van eenig voortbrengsel,
dat zoodanige eenheid oplevert, vermenigvuldigd met den te bedingen prijs
per pikol en verminderd met de kosten tot verkrijging van het product
aangewend.
Daarna heeft men nog slechts, liefst voor eiken kring afzonderlijk, vast te
stellen een billijk percentage, dat van de netto-opbrengst, dat is van werke
lijke winst, dient geheven te worden, om dit gewichtige vraagstuk tot eene
gewenschte oplossing te brengen.
Tot de kennis van de uitgestrektheid der bebouwde gronden is echter
alleen te geraken door het systematisch opmeten van het geheele terrein,
waarover zij verspreid liggen en de afbeelding daarvan op deugdelijk vervaar
digde kaarten, in zoodanige blokken, als waarin zij op het terrein door
natuurlijke en cultuurgrenzen verdeeld zijn, of bij den inlander onder afzon
derlijke namen bekend staan, terwijl deze gegevens alleen te behouden zijn
door de kaarten voortdurend de wijzigingen, die de bodem ondergaat, te
doen volgen, en zoodoende steeds in overeenstemming te houden met het
terrein, m. a. w. door behoorlijke bijhouding.
Genoemde kaarten, met daarbij behoorende goed geordende registers, waarin
elk blok door een volgnummer is aangeduid en nader omschreven door ver
melding zijner uitgestrektheid, de cultuursoort, den naam, waaronder het in
de desa bekend is, de netto-opbrengst per bahoe enz., vormen een kadaster in
optima forma. Hieruit volgt dus, dat zoodanig kadaster een levensvoorwaarde
is voor elke deugdelijke landrente-regeling, wijl o. i. in tegenstelling daarvan,
uit het voorafgaande genoegzaam gebleken is, dat het streven naar zoodanige
oplossing zonder kadaster, eer het najagen van een hersenschim genoemd
moet worden.
Nu rijst de groote vraag: is de samenstelling of liever de voltooiing van
het kadaster binnen de grenzen onzer financiëele krachten en binnen zoo
danig tijdsverloop, dat de landrente-regeling er op wachten kan, mogelijk?
Alvorens tot de beantwoording dier vraag over te gaan, wenschen wij er
op te wijzen, dat een kadaster, evenals elke andere zaak, van verschillend
gehalte kan zijn; dat de eischen, die er met het oog op het doel aan gesteld
moeten worden, zeer uit elkaar kunnen loopen en dat de duur der opmaking
en dus ook de uitgaven er aan verbonden, daarmede nauw verband houden.
Zoo bestaat er zeer groot verschil tusschen een kadaster, dat ter bescher
ming der rechtszekerheid van den eigendom moet dienen en tevens voor de
de praktijk zal blijken, dat aan de juiste bepaling van die opbrengst te groote bezwaren verbonden
zijn en dat aan de belasting der bruto-opbrengst de voorkeur moet gegeven worden. Dit brengt
echter in onze verdere bewering uit den aard der zaak geen wijziging.
