208
wetenswaardig is, naast elk blok staat aangeteekend hoeveel landrente er jaar
lijks van betaald moet worden.
Het percentage zouden wij liefst voor eiken kring, doch, als zulks te omslachtig
is, voor elke residentie afzonderlijk, jaarlijks vastgesteld willen zienjaarlijks,
omdat daardoor rekening gehouden kan worden met de op- en neergaande
marktwaarde en eventueele misgewassen, dat is tevens met de op- en neergaande
draagkracht, zonder dat een der andere factoren gewijzigd behoeft te worden.
Ook zou men het percentage voor eenige jaren b. v. een lOtal kunnen
vaststellen met bepaling dat er alleen wijziging in gebracht zal worden als de
prijzen der hoofdproducten b. v. 20°/0 of meer veranderd zijn of groote mis
gewassen geconstateerd worden.
Wanneer het percentage jaarlijks gewijzigd wordt, kan er naast het hoofd-
register een hulpregister worden aangelegd, voor tal van jaren ingericht,
waarin voor elk jaar het belastingcijfer op nieuw wordt ingevuld.
Wordt het werk goed voorbereid, worden doelmatige voorschriften gegeven,
wordt het onder bekwame leiding en strenge contróle met zorg en nauwge
zetheid uitgevoerd, dan zal men in het hierdoor volledig gemaakt belastings
kadaster eenen grondslag voor de landrente-heffing bezitten, die allicht een
halve eeuw zonder algemeene herziening der taxaties en nog oneindig langer
zonder algemeene hermeting kan voortbestaan; die vastheid zal geven aan
en daardoor rust zal brengen in deze hoofdbron van emotie voor den
inlander en voor de Regeering de zekerheid, dat zij billijk belast en de
schatkist het hare krijgtterwijl de inlander gevoelen zal en ook kan opmerken
dat hij in evenredigheid van elk ander betaalt en dat werkelijk niet meer
dan een billijk deel van zijne inkomsten geöischt wordt.
Wanneer verder in elke desa gepubliceerd wordt hoe groot elk blok, dat
is, elk in de desa afzonderlijk bekend grondstuk is, en hoeveel daarvan per
baboe moet worden betaald, dan zal elk belastingschuldige, desnoods geholpen
door gedienstige naijverigen op de dessahoofden, die altijd aanwezig zijn,
spoedig genoeg weten uit te maken of hij bij de individueele onderverdeeling
benadeeld is of niet, en wanneer reclame daaromtrent in de hand wordt
gewerkt en onpartijdig onderzoek verzekerd, zal het o. i. ook spoedig gedaan
zijn met de oneerlijke praktijken van de dessahoofden.
Evenzeer als het technisch gedeelte moet ook het schattingswerk van het land
rente-kadaster, wil men het een langen levensduur verzekeren en voortdurend
in overeenstemming houden met de werkelijkheid, behoorlijk worden bijgehouden.
Hiertoe moeten b. v. de ontgonnen gronden er in opgenomen, de verlaten
er uit afgeschreven worden, bij cultuurverandering, van de eene categorie bij
de andere overgebracht worden enz. De nieuwe of her-taxaties moeten ook
hier weêr geschieden door gelijkstelling met een der vroeger aangenomen typen.
Onder de hier vooraf genoemde werkzaamheden, aan de bepaling der be
lastbare opbrengst verbonden, zijn van het meeste belang de verdeeling in
