213
looven wij dat ieder het met ons eens zal zijn, dat de gevorderde uitgaven hier
met langer een beletsel mogen zijn om krachtig de handen aan het werk te slaan.
En de gelegenheid is daartoe bijzonder gunstig, want men heelt thans, wat
vroeger niet het geval was, een uitstekend corps practisch geoefende ambte
naren voor het meet- en kaartwerk, dat, wat het inlandsch element betreft,
wellicht dadelijk voldoende aangevuld zal kunnen worden uit het groot getal
magangs, die reeds jaren leerden werken en slechts op plaatsing wachten. Het
Europeesch gedeelte kan zoo noodig stellig onmiddellijk aangevuld worden
door geschikte jongelieden van het kadaster-personeel uit Nederland te ont
bieden, die daar reeds getoond hebben voor hun vak bekwaam te zijn.
Zooals wij reeds opmerkten, zijn bij de ambtenaren van het kadaster hier
te lande en onder de Controleurs van het kadaster en de belastingen in
Nederland zeker personen te vinden, geschikt en genegen om hier het schat-
tingswerk te organiseeren en te leiden, terwijl de Controleurs van Binnenlandsch
Bestuur met hun staf van hoofden en enkele mantris, de aangewezen personen
zijn, voor het toetsen der gegevens, in de schema's van het landrente onder
zoek voorkomende, aan den actueelen toestand en voor de verzameling van
die, welke nog mochten ontbreken of waarvan mocht blijken, dat zij onbruik
baar zijn of niet het noodige vertrouwen verdienen.
Er behoeft o. i. dus niet langer gedelibereerd, onderzocht of voorbereid te
worden; het onderwerp is genoeg van alle zijden bezien en wij gelooven
gerust te mogen aannemen, dat dan ook minder het verschil van zienswijze
omtrent hetgeen voor eene duurzame en deugdelijke oplossing van het vraag
stuk gedaan moet worden, dan de nog altijd bestaande oude schroom voor
kosten en tijd, het bevel, om in de goede richting een krachtig begin te
maken, tot nu toe onuitgesproken heeft gelaten.
Komen ons de geldelijke bezwaren niet evenredig voor met de belangen
die er door gebaat zouden worden, van nog minder belang achten wij het
motief dat de lange duur, die het werk vordert, langer uitstel van het inslaan
van den goeden weg zou wettigen.
Vooreerst geldt het eene zaak, die zooals wij zagen, hoe ook gewend of
gekeerd, voor geene andere deugdelijke en bestendige oplossing vatbaar is,
zoodat langer uitstel alleen kan leiden tot vertraging en dus tot verwijdering
van het tijdstip waarop men in het bezit kan geraken van hetgeen men met
spoed wil verkrijgen.
Hier valt echter nog op te merken, dat van eiken kring, die gereed komt,
de uitkomsten onmiddellijk in toepassing gebracht kunnen worden, en dat
zulks na taxatie reeds dadelijk kan geschieden van de 600,000 bahoes, die
reeds door het nieuwe kadaster gemeten zijn. Verder dat in de acht residen
ties van Java, waar de Kadastraal Statistieke opneming heeft gewerkt en
waarvan de kaarten en stukken worden bijgehouden, deze met eene voorloopige
en globale taxatie, vatbaar te maken zijn, om nog een tijd lang de noodige
