230
uitgeoefend, valt het bezitrecht in Nederl. Indië nog in vier cate-
goriën te onderscheiden.
De eerste catagorie omvat de gronden door inlanders in cultuur
gebracht, welke alleen op Java en Madura ongeveer 3V2 millioen
hectaren beslaan.
De tweede bevat de gronden waarop bij gerechtelijke acten zake
lijke rechten zijn gevestigd, van den zelfden aard als door het bur
gerlijk recht in Nederland zijn gewaarborgd en waardoor in Indië
de steden en nederzettingen gevormd worden.
De derde bevat de gronden waarvan de Souvereiniteits-rechten
aan particulieren zijn overgedragen.
De vierde bestaat uit de, krachtens de agrarische wet, in erfpacht
afgestane woeste gronden, welke in den regel worden geexploiteerd
voor stapelproducten, als koffie, thee, kina, cacao, enz.
Ik stel mij voor van elk dezer rechtstoestanden een globaal over
zicht te geven en aan te toonen, dat in verband dddrmede, voor
elke catagorie wèl evenzéér behoefte wordt gevoeld aan een Ka
daster, doch dat de eischen voor ieder dier categoriën zéér uiteen
loopen, en bij de inrichting van het Kadaster daarmede rekening
moet gehouden worden.
Oorspronkelijk, d. w. z. vóórdat Westersche invloeden daarin
gaandeweg verandering hadden gebracht, behoorde „de grond" op
Java en Madura, en ook op de buitenbezittingen, (die wij echter
verder buiten bespreking zullen laten), krachtens de voorouderlijke
en nog heerschende begrippen der bevolking aan de vorsten.
De daarop gezeten bevolking had het recht van gebruik, het
bezitrecht van dien grond, tegen betaling van een gedeelte der
opbrengst aan den vorst of aan met het recht van „heffing" begif
tigde familieleden of ambtenaren, Rijksgrooten genoemd.
Die heffing geschiedde in natura, dat wil zeggen, dat een gedeelte
van den oogst geleverd moest worden in de pakhuizen van den vorst
of in die der begiftigden. Het aandeel van den Souverein liep voor
verschillende plaatsen zeer uiteen, en ofschoon er waarschijnlijk
overal regels zullen bestaan hebben, waarnaar de heffing moest ge
schieden, is het toch overbekend, dat die slecht geëerbiedigd werden
