131 De meting van Krayenhoff behoefde niet afgekeurd maar aangevuld te worden: aangevuld allereerst door een basis gelijk hij zelf gewenscht had. Ook eene nieuwe azimut-bepaling was noodig, aangezien de instrumenten en methoden tot dat doel sedert 1S11 zeer veel verbeterd waren, en men dus kon vreezen, dat Krayen- h o f f's azimut te Amsterdam een belangrijke fout bezit. De meting van Oudemans in 1879/80 heeft overigens bewezen dat die vrees niet gegrond was. En in de derde plaats werd voor eene graadmeting vereischt, dat een vijf of zestal nieuwe bepalingen van poolshoogten in ons land werden verricht. Leiden en Utrecht waren in 1864 reeds bepaald; Hulst, Nijmegen, Koevorden, Leeu warden en misschien nog Holwierda kon een geoefend sterrekundige in één campagne daaraan toevoegen. Goede lengte-bepalingen bezat Nederland in 1864 nog geen enkele. Zoodoende zou Nederland ook zonder nieuwe triangulatie in de rei der Europeesche staten nog geen slecht figuur maken. Natuur lijk dat het werk van Kr. niet die nauwkeurigheid en zekerheid bezit, welke bij de nieuwste Pruisische metingen bereikt is. Maar er zijn landen, die niemand onder de minder beschaafde rekent, met welke Nederland in goed gezelschap zou wezen, en die zich met geen betere triangulatie tevreden stellen. Wij noemen Beieren en Engeland. Over de Beiersche triangulatie heeft Bauernfeind in de Conferenz van 1867 s. 23—33 medegedeeld, dat van de 437 driehoeken 35 niet volgemeten waren en 80 een grootere sluitfout dan 3" bezitten. Van 1233 hoeken, die tweemalen onafhankelijk van elkander ge meten zijn, stemden slechts bij 452 die beide bepalingen op 1" over een. Het net was niet vereffend. Bauernfeind drong sterk op een nieuwe graadmeting aan, maar de Regeering is hiertoe niet overgegaan. Jordan (Handbuch 1878 II s. 245) oordeelt die oude triangulatie »für Gradmessung- zwecke vollstandig genügend und es ware eine ungeheure Arbeits- verschwendung gewesen, wenn lediglich dafür eine neue Trianguli- rung gemacht ware". De oude metingen zijn later door Or ff ver effend. Deze gebruikt 339 driehoeken, waarvan 108 een grootere sluitfout dan 3" bezaten. Zie verder Jordan Steppes I s. 202. Aan het Beiersche net zijn echter 3 bases, 12 poolshoogten en 11 azi- muts verbonden.

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

Tijdschrift voor Kadaster en Landmeetkunde (KenL) | 1891 | | pagina 143