182
gegrond. In het algemeen en ten deele, want er zijn zeker vele vraagstukken
der lagere geodesie, waarvoor een benaderde vereffening niet slechts gewenscht,
maar zonder groote opoffering van tijd en kosten uitvoerbaar is, vooral wanneer
men bedenkt, dat men het hier voor verreweg het meerendeel met waarne
mingen van gelijke nauwkeurigheid te doen heeft." De schrijver wil de
methode der kleinste vierkanten vooral toepassen voor die gewichtige punten,
welke door middel van de problema's van Snellius of Hansen be
paald zijn en ook het hoofddriehoeksnet aan een broksgewijze vereffening
volgens de methode der kleinste vierkanten onderwerpen en voor polygonen
en kleinere driehoeken van benaderingsmethoden gebruik maken. En ten
slotte zegt Dr. F rancke:
„Resuraeeren wij na het voorafgaande de afzonderlijke leervakken, waarvan
de kennis bij het theoretisch examen zou kunnen gevorderd worden, zoo
hebben wij:
1. in de wiskunde.
a. de gewone en algemeene rekenkunde, benevens de algebra, planimetrie
en stereometrie, de vlakke en bolvormige driehoeksmeting, volledig.
/9. de analytische meetkunde van het platte vlak en in de ruimte, de diffe
rentiaal- en integraalrekening in hare voornaamste grondtrekken en
eenvoudigste bewerkingen.
2. in de geodesie.
a. de theorie en het gebruik der voornaamste instrumenten, de theorie
en het verrichten der zoogenaamde lagere landmeetkundige werkstukken
en wel evenzeer de horizontaal als de verticaalmetingen, vooral het
waterpassen, volledig.
/5. de theorie der graadmetingen en der primaire driehoeksmetingen in
hare hoofdbeginselen, voor zooverre die nog met behulp der bolvor
mige driehoeksmeting kunnen geleerd worden.
3. in de methode der kleinste vierkanten de vereffening der onmiddellijke,
middellijke en afhankelijke waarnemingen in de practische geodesie,
voornamelijk met betrekking tot waarnemingen van dezelfde nauwkeurig
heid; het beginsel van de kleinste som der vierkanten is aan deze
ontwikkeling zonder bewijs ten grondslag te leggen."
Vergelijkt men de bestaande regelingen in Duitschland, alle dateerende na
1873, met het programma, door Dr. Francke aangegeven, zoo zien wij,
dat zijne wenschen geheel zijn vervuld, in eenige Staten zelfs ruimschoots.
Ook in andere staten treft men in den laatsten tijd regelingen aan, die
met de Duitsche veel overeenkomst vertoonen.
In Servie1), waar nog geen perceelsgewijs kadaster bestaat, is thans besloten
1) Das Vermessungswesen im Königreich Serbien, von Gerke, Zeitschrift für Vermessungswesen
Band XX S. 321,
