216
over »de landrente in verband met het kadaster." hoop ik er in geslaagd
te zijn de overtuiging te vestigen, dat het meer dan tijd is, handen aan het
werk te slaan, om de quaestie der landrenteheffing tot eene afdoende op
lossing te brengen, en dat zulks alleen kan geschieden, door haar te ba
seeren op een eenvoudig, doelmatig opgemaakt kadaster.
Een volledige regeling tot toepassing van dit denkbeeld zou m, i. moeten
bestaan in:
1°. eene landrente-ordonnantie;
2°. eene instructie voor de meting, de indeeling in blokken, de kaarteering,
de inhoudsberekening en de beschrijving van elk blok of perceel;
3°. eene instructie voor de taxatie, de vaststelling der belastbare opbrengst,
het verwerken der gegevens, die de meting en taxatie hebben opgeleverd,
het verzamelen en rangschikken der uitkomsten, enz.
De sub. 1°. en 3°. bedoelde vereischten heb ik getracht volledig uit te
drukken in de ontwerpen met. toelichting en bijlagen opgenomen in de Indische
Gids 189-1. De sub. 2° bedoeld, moeten reeds aanwezig geacht worden in
de bij Gouvernements Besluit dd. '18 Juni 1890 no. 6 vastgestelde voor
schriften voor de metingen ten behoeve van het landrentekadaster, want
ofschoon die voorschriften m. i. niet in alle deelen practisch en doelmatig zijn,
acht ik het hier de plaats niet om daarover critiek uit te oefenen, te meer
niet, omdat mag verondersteld worden dat daarin langs den gewonen ad
ministratieven weg wel de noodige wijzigingen gebracht zullen worden.
Door zoodanige ordonnantie, als hierboven vermeld, in het leven te roepen
en er volgens de daarbij behoorende ontwerp instructie, voor de bepaling
der belastbare opbrengst, uitvoering aan te geven in verband met genoemde
nieuwe instructie voor de metingen bij de proefnemingen die thans in de
Preanger Regentschappen plaats hebben zal verkregen worden: een ka
daster van alle landrenteplichtige gronden op Java, waarvan de grondslag
geheel volgens de eischen der wetenschap is gelegd, zoodat het de vatbaarheid
bezit om met de vereischte juistheid voor de verzekering van den rechts
toestand in zich op te nemen de afbeelding en omschrijving der perceelen,
welke gaandeweg in agrarisch eigendom zullen worden geconverteerd of
waarvan op andere wijze rechtstitets zullen worden uitgegeven.
Hierdoor zal voldaan zijn aan het denkbeeld der hiervoren genoemde
adviseurs, die de richtige uitvoering der agrarische wet te allen tijde
mogelijk gemaakt wenschten te hebben, zonder daarom al dadelijk, voor de
détails, de omslachtige wijze van meting en de daaruit voorvloeiende bere
keningen, administratie, enz. te verrichten, die voor een eigendomskadaster
noodig zijn.
Verder zullen de aan dezen juisten grondslag verbonden détails een vol
doend juist landrentekadaster vormen, samengesteld op de eenvoudigste wijze
waarmede het doel bereikt kan worden; dus met vermijding van alle overbodig
