41
worden. Hem voorloopig mede bekend aannemende zal het rechtsche
lid der formule
<5 P X a2 a3 KR a2 a3
uitsluitend bekende bevatten, en zijn we dus in staat de correctiën
voor alle hoeken te berekenen.
De vermenigvuldiging met K kan ontgaan worden door R en a2 a3
af te meten op eene schaal, waarvan de eenheid is.
De berekening der correctiën aan de hoeken van een net van
kleine driehoeken, dat aan vier punten zal worden aangesloten,
geschiedt nu zeer vlug op de volgende wijze.
Nadat de zwaartepunten voor alle driehoeken zijn geteekend,
wordt met den passer de afstand van elk dier punten tot eene der
assen gemeten en het dubbel van dien afstand op de andere as uit
gezet. De alzoo verkregen punten worden door potloodlijnen ver-
eenigd met de zwaartepunten. Op doorschijnend papier wordt eene
schaal in zwarten inkt geteekend, waarvan de eenheid ^7 is, en uit
de deelpunten loodlijnen daarop getrokken in rooden of lichtblauwen
inkt. De schaal wordt gelegd langs de potloodlijn, die uit het
zwaartepunt van een driehoek naar eene der assen is getrokken,
zoodanig, dat haar nulpunt op die as valt. Alsdan wordt voor eiken
driehoek afgelezen bij het zwaartepunt en achtereenvolgens bij de
projectiën der drie hoekpunten, hierbij steeds eene zelfde orde vol
gende. De laatste aflezingen twee aan twee van elkaar afgetrokken
geven in haar verschil de projectiën der zijden. Elk dier verschillen,
vermenigvuldigd met de aflezing van het zwaartepunt, geeft de correctie
van den overstaanden hoek. De loodlijnen op de doorschijnende
schaal worden alleen getrokken om zonder constructie de projectiën
der hoekpunten te kunnen aflezen. Heeft men calqueerpapier met
kleine vierkanten, dan is het trekken dezer loodlijnen niet noodig,
wanneer de schaal samenvalt met eene der lijnen op dat papier.
Alles wordt op eene enkele schaal afgelezen. Het was om dit te
verkrijgen, dat de assen van het coördinatenstelsel, waarin:
8 D I (yx y2 y3) (x3 x2) (X, -+- x2 x3) (y3 y2) f
gevonden wordt, 45° om haar oorsprong werden gedraaid.
Zonder deze draaiing zouden twee schalen met dezelfde eenheid noodig
