70 stemming verkregen werd. L a c a i 11 e had vroeger op een der gelijke wijze zijne bases in harmonie gebracht, maar correcties van 5" noodig gehad. Zoolang aan de drie soorten van voorwaarden niet is voldaan, is een net van driehoeken geen meetkunstig mogelijke figuur. Zeer treffend spreken de franschen daarom van prendre géometrique le réseau". Hoe weinig men in het eerste vierendeel dezer eeuw daar aan dacht, volgt uit een opmerking van B e s s e 1 (Briefwechsel mit Gauss s 468 brief van 12 Dec. 1826) „sonderbar ist und bleibt doch, dass niemand daran gedacht hat, dass die Dreiecksnetze we- nigstens mögliche Figuren geben müssen". Bess el kende dus het werk van Krayenhoff niet, ofschoon Gauss er hem meer malen over geschreven had. Krayenhoff was de eerste, die duidelijk inzag, dat aan dezen eisch voldaan moest worden Hij zou volkomen te verontschuldigen geweest zijn, wanneer hij, evenals zijne voorgangers, de kleine sluit- fouten der rondmetingen en de kleine verschillen voor de waarden van één zijde, eenvoudig had laten staan, Maar hij heeft de moeie- lijkheden, aan eene vereffening verbonden, niet ontloopen doch op gelost. Allereerst was het noodig om de zijdenvergelijkingen in een geschikten trigonometrischen vorm te brengen. Krayenhoff vond voor dit doel een theorema, hetwelk zoo eenvoudig, volledig en elegant is, dat men nog altijd geen beteren vorm kent. 0nze Nederlandsche geodeten verbinden aan het problema der vier punten den naam van Snelliuszij behoorden en met meer recht nog aan den Sinusregel den naam van Krayenhoff te geven. In het buitenland geeft men Gauss de eer ervan1); ook deze geleerde, die blijkens zijne brieven het Précis Historique veel nauwkeuriger heeft bestudeerd, dan men uit zijne verhandelingen zou afleiden, heeft dus nagelaten om de hulde zijner leerlingen aan het juiste adres te brengen. Ch. L. Ger ling gaf in 1843 met steun van zijn leermeester Gauss het eerste leerboek uit over de methode der kl. Qu. toegepast op de geode sie. In dit werk die Ausgleichungsrechnungen der praktischen Geometrie, amburg 1843, vindt men s. 286 over de zijdenvergelijkingen bij „Central systeme'; „die Gleichung stellt sich am übersichtlichsten in dervon Gauss eingeführten Form dar". Zie ook s. XI, 198, 277, 282, 285.

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

Tijdschrift voor Kadaster en Landmeetkunde (KenL) | 1891 | | pagina 80