89
minder goed gelukt beschouwd moeten worden, aanleiding kan geven
tot partijdigheid, en dat de verschillen tusschen de waarden voor
ééne zijde langs verschillende wegen verkregen, bij Kr. grooter zijn, dan
men uit de sluitfouten der hoeken zou verwacht hebben. De statis
tieken der rondmetingen en der driehoeksvergelijkingen, welke D e-
1 a m b r e geeft, bevatten, vreemd genoeg, eenige rekenfouten. D e-
a m b r e verklaart, dat »les différentes séries nous ont paru avoir
tout l'accord que l'on peut attendre d'un observateur qui est de bonne
foi et qui n'a point alteré ses observations."
De critiek van D e 1 a m b r e gaat niet diep, en de oppervlakkige
lezer ziet er bijna niets dan lof in.
2. van Swinden, K r a y e n h o ff kwam 12 Mei 1812 in Amster
dam terug. Hij was bij de oprichting van het Kon. Ned. Instituut
van Wetenschappen (4 Mei 1808) tot lid daarvan benoemd, en bood
nu zijn Précis historique ook aan dit Genootschap ter beoordeeling
aan. Den 13 Mei 1813 bracht van Swinden het rapport uit.
Dit is mede onderteekend door Jakob Florijn (1751 1818,
een verdienstelijk beoefenaar der wis- en zéevaartkunde) en door
G. Vrolik (17751859, genees- en plantkundige) als secretaris
der klasse. Het is zeer onwaarschijnlijk, dat F 1 o r ij n iets tot het
rapport heeft bijgedragen.
Het verslag van van Swinden is bijna even lang als dat van
D e 1 a m b r e, maar veel minder zaakrijk en op sommige punten
zeer onnauwkeurig. In sierlijk fransch, hier en daar met academische
krullen, geeft onze landgenoot een populair overzicht van K r a y e n-
h o ff s bepalingen en methoden, en men treft daarin menige opmerking
aan, die de generaal niet gaarne onderteekend zou hebben. Zoo
b. v. dat men zeker is, dat alle hoeken binnen 1" nauwkeurig ge
meten zijn; dat het net 163 driehoeken telt, dat V9000 verschil bij
de zijdenberekening maar een kleinigheid isdat „l'accord parfait de
tous les parties du tableau lil démontre l'exactitude de toute l'opéra-
tion", enz. Zijne statistiek der driehoeksvergelijkingen is geheel
foutief; de breedte van Jever is onvolledig weergegeven. Het slot
is een hooggestemde lofspraak op het werk van K r a y e n h o ff.
Van Swinden was zonder twijfel in staat geweest om eene
behoorlijke kritiek te leveren. Maar hij rekende dit zeker niet ge-
wenscht. Van den aanvang af was hij de raadgever van Kr. geweest;
