Verslag der Rijkscommissie voor graadmeting en waterpassing,
aangaande hare werkzaamheden, gedurende het jaar 1891.
Betrekkingen met luitenlandsche leden van de internationale vereeniging voor
aardmeting. De jaarlijksche vergadering van de permanente commissie der
aardmeting had in October 1891 te Florence plaats.
Sedert de voorgaande vergadering had de permanente commissie het verlies
te betreuren van haren voorzitter, generaal Ibanez, markies van Mulhacen,
vroeger directeur van het geodetisch en statistisch bureau te Madrid, die
ruim een tiental jaren de beraadslagingen der permanente commissie had geleid.
In zijne plaats werd tot voorzitter gekozen de nestor der Fransche sterre-
kundigen F aye, hoogleeraar aan de polytechnische school en voorzitter van
het bureau des longitudes (te Parijs) die generaal Ferrero als ondervoor
zitter aanwees.
Door den directeur van het centraal-bureau der aardmeting Helmert, werden
belangrijke rapporten uitgebracht, in het afgeloopen jaar door het centraal-
bureau, ten deele in opdracht van de permanente commissie, uitgevoerd. In
de eerste plaats over de verandering der poolshoogte.
In het vorige verslag werd melding gemaakt van het voorstel om op kosten
van de Internationale vereeniging voor de aardmeting eene espeditie te zenden
naar Honolulu op Oahu, een der Sandwichseilanden, teneinde aldaar, volgens
dezelfde methode als te Berlijn, gedurende ongeveer een jaar de breedte te
bepalen; de vergelijking der uitkomsten verkregen te Berlijn en te Honolulu,
welke stations ongeveer 180° in lengte verschillen, zou doen zien, in hoeverre
de waargenomen veranderingen werkelijk aan standveranderingen van de
aardas moeten worden toegeschreven.
De eindbeslissing over dit voorstel was uitgesteld tot 31 Januari 1891,
en daar zich vóór dien datum geene der leden van de permanente commissie
tegen het uitzenden der expeditie verklaard had, is dr. Marcuse op het
eind van Maart met de noodige instrumenten naar Honolulu vertrokken. Hij
heeft zijn weg genomen over Washington, waar de heer Preston, een der
adsistenten van de Coast and geodetic survey der Vereenigde Staten, zich bij
hem heeft gevoegd.
1) Dit verslag, voorkomende in de Staatscourant van 29 Maart 1992, wordt hier eenigszins ver
kort opgenomen.
