Toestanden in Oranje-Vrijstaat op landmeetkundig gebied. x)
De maatschappelijke positie van Gouvernements-landmeters in
Oranje-Vrij staat en naar wij meenen, ook in de overige staten
van Zuid-Afrika is eene geheel andere dan die van Rijks-land
meters hier te landezij heeft meer overeenkomst met die van
advocaat of notaris. Na voor het examen geslaagd te zijn en een
borgtocht te hebben gestort kan de landmeter zich vestigen waar
hij verkiest. Hij ontvangt geen salaris van den Staat, doch leeft
alleen van zijn praktijk. Heeft hij het druk dan is die praktijk
zeer winstgevend. Zijn werk bestaat hoofdzakelijk in het opmeten
van spoorwegen, dorpsgronden en „plaatsen" die meestal zeer
uitgestrekt zijn het opmaken van kopieën van kaarten enz.
Voor boedel-reddering, overdracht of bezwaring van onroerend
goed moet bij de akte worden overgelegd eene kaart in dubbel,
waarop de maten zijn vermeld. De perceelen zijn in den regel
vierkant van vorm, als zij niet aan een spruit (beek) of andere
natuurlijke grens zijn gelegen. Voor de kopie van een kaart van
een vierkant dorpsperceel wordt 1.1.0 p.st. (ƒ12,60), vooropmeting
van enkele roeden gronds, waaraan met inbegrip van de reis een a
twee dagen werk is, 10 a 15 p.st. gerekend, uitgebreidere metingen
naar evenredigheid.
In den regel staat iedere kaart op zich zelf; van een algemeen
verband door middel van eene driehoeksmeting is geen sprake. De
kaarten moeten goedgekeurd worden door den landmeter-generaal,
die van alles kopie houdt.
De kaarten, vooral van vroegeren tijd, zijn dikwijls zeer slecht,
De hier volgende mededeelingen
en inlichtingen, welwillend verstrekt
ingenieur, Dept. Openb. Werken te
vriendelijken dank betuigen.
zijn ontleend aan verschillende stukken
door den Heer J. H. Mtlller, Hoofd
Bloemfontein, waarvoor wij hem hierbij
[Red.]
