81
De laastste methode kan tegelijk dienstbaar gemaakt worden aan
bepaling of controleering van den horizon, wanneer men vóór het
objectief van een fotografietoestel en terzelfde hoogte een spiegelend
oppervlak aanbrengt.
Men verkrijgt dan fotografieën van de zon en van haar beeld in
het spiegelend oppervlak. Zijn deze met loodrechtstaande plaat
genomen, dan zullen natuurlijk op de fotografie de directe zonnebeelden
evenveel beneden den horizon liggen als de teruggekaatste beelden
daarboven.
In het algemeen zijn dus voor opnemingen door middel van fotografie
minstens twee fotografieën noodig. Van elk dier fotografieën moeten
horizon, hoofdpunt en tafereelsafstand bekend zijn. En eindelijk
moeten de fotografieën ten opzichte van elkaar georiënteerd zijn,
d. w. z.in kaart moeten de basis (lijn, die de standpunten ver
bindt), de geconstrueerde optische assen en de geprojecteerde horizons
de juiste hoeken maken. Wij zagen, dat zulks zeer eenvoudig is
voor het geval, dat voor twee standplaatsen A en B op de fotografie,
in A genomen, het beeld van B en op die, in B genomen, het beeld
van A voorkomt.
Komen op de fotografieën de standplaatsen niet in beeld voor,
dan dient men in beide den hoek te meten, dien de basis maakt
met de richting van de standplaats naar een punt, dat wel op de
fotografie voorkomt, waarna de oriënteering mogelijk is.
De lengte der basis AB kan willekeurig worden genomen.
Fig. 17 doet op eenvoudige wijze zien, dat, wanneer O' naar O0
in de richting naar O wordt verplaatst, en eveneens het tafereelsvlak
van O' over denzelfden afstand evenwijdig aan zich zelf, de tafereels
afstand, de abscissen en ordinaten op de fotografieën voor de con
structie onveranderd blijven en slechts de in plan gebrachte teekening
van ABC kleiner wordt. Men teekent dus op het papier den
afstand van de standplaatsen Al en Bi op eene bepaalde of wille
keurige schaal. Daarna construeert men de richting der optische
assen en de geprojecteerde horizons loodrecht op deze na uitzetting
van de gebruikte tafereelsafstanden. De constructie van het plan is
verder zoo eenvoudig mogelijk.
Den tafereelsafstand en de uitgepaste abscissen en ordinaten zet